Czego dowiesz się z artykułu?
• System wynagradzania – co warto o nim wiedzieć?
• Jak wynagradzać pracowników? Forma czasowa
• Akordowy system płacowy – na czym to polega?
• Jak działa prowizyjny system płacowy?
• Zadaniowy system wynagradzania – co należy o nim wiedzieć?
• Jak wynagradzać pracowników? Poznaj formę kafeteryjną
System wynagradzania – co warto o nim wiedzieć?
Wynagrodzenie może składać się np. z pensji zasadniczej i premii – uznaniowej bądź regulaminowej. O przyznaniu premii uznaniowej decyduje wyłącznie pracodawca. To on ustala, czy przyznać dodatkowy bonus oraz jaka powinna być jego wysokość. W przypadku premii regulaminowej zasady jej przyznania są z góry ustalone. Aby pracownik mógł ją otrzymać, musi spełnić określone warunki – np. podpisać wskazaną liczbę umów z klientami czy osiągnąć określony zysk dla firmy.
| Premia uznaniowa, premia regulaminowa – za co i kiedy możesz je otrzymać?
Pensja zasadnicza to kwota, którą pracownik uzgodnił z pracodawcą i ma ją wpisaną w umowie. Czy jednak w każdym przypadku będzie ona zawsze wynosiła tyle samo? Niekoniecznie. Wszystko zależy od formy wynagrodzenia pracowników ustalonej w danej firmie.
Jak wynagradzać pracowników? Forma czasowa
Podstawą tej formy wynagrodzenia jest zależność płacy od przepracowanego czasu. To oznacza, że osoba zatrudniona otrzymuje stałą stawkę za daną jednostkę czasu – godzinę, tydzień lub miesiąc. Wysokość wynagrodzenia zależy od kwalifikacji osoby wykonującej pracę oraz charakteru w obowiązków.
| Stawka miesięczna czy godzinowa – jak określić wynagrodzenie w umowie?
W przypadku czasowej formy wynagrodzenia nie ma bezpośredniego związku między otrzymaniem pensji, a osiągniętymi efektami. W związku z tym niekiedy uważa się, że efektywność w systemie czasowym jest stosunkowo niska. Pracownik otrzymuje bowiem wynagrodzenie niezależnie od wysiłku, który włoży w wykonywaną pracę.
Akordowy system płacowy – na czym to polega?
W przypadku pracy na akord wysokość pensji zależy od liczby produktów wykonanych w określonej jednostce czasu (godzinie, dniu, tygodniu, miesiącu). Oznacza to, że pracownik, aby dostać wypłatę, musi zrealizować określoną z góry normę. Co ważne, według wyroku Sądu Najwyższego z 21 września 2001 r. akordowy system wynagradzania nie może obowiązywać bez wprowadzenia norm pracy. Skoro pracownicy muszą wykonać określone zadania w określonym czasie, mają prawo znać normy pracy (czyli nakład pracy potrzebny do wykonania określonego zadania w przeciętnych warunkach, według ustalonej metody pracy i zgodnie z określonymi wymogami jakościowymi). Przekazanie informacji o normach jest zadaniem pracodawcy.
Czy akordowy system wynagrodzenia to dobre rozwiązanie? Z jednej strony motywuje do wydajnej pracy, ale też nie gwarantuje stałego wynagrodzenia. A to może powodować u pracowników silny stres i w konsekwencji prowadzić do przepracowania, problemów zdrowotnych i psychicznych.
| Akordowy system wynagradzania pracowników – zalety i wady
Jak działa prowizyjny system płacowy?
Prowizyjna forma wynagradzania pracowników jest stosowana głównie w handlu i usługach. Dotyczy ona najczęściej akwizytorów, sprzedawców czy inkasentów. W tym systemie pracownik otrzymuje stałe miesięczne wynagrodzenie, które zwiększa się o procent obrotu, zysku lub sprzedaży. Ostateczna pensja zależy więc od efektywności osoby zatrudnionej, czyli np. od liczby umów zawartych z klientami.
Czym dokładnie jest prowizja? To część sumy, na którą opiewa transakcja. Przykładowo, agent nieruchomości może otrzymać za sprzedane mieszanie 2,5 do 3% jego wartości. Wysokość prowizji jest ustalana wewnętrznie i może zależeć od kwalifikacji pracownika czy jego stanowiska.
| Podatek od wynagrodzenia – co powinieneś o nim wiedzieć?
Zadaniowy system wynagradzania – co należy o nim wiedzieć?
W tej formie wynagradzania pracowników pracodawca przedstawia zadania i – w porozumieniu z osobą zatrudnioną – ustala niezbędny czas do ich wykonania. Zakres zadań może zostać określony w umowie o pracę, układzie zbiorowym, regulaminie pracy lub odrębnym dokumencie. W tym samym dokumencie musi zostać określona stawka za realizację celów, wraz z minimalnym progiem premiowania.
Warto zwrócić uwagę, że system zadaniowy można wprowadzić tylko wtedy, gdy jest to uzasadnione ze względu na rodzaj lub organizację pracy w firmie. Należy też pamiętać, że ta forma sprawdza się najlepiej, gdy otoczenie lub rynek są stabilne. W przypadku nagłych zmian – wzrostów lub załamań rynkowych – zadania mogą stać się niewykonalne lub zbyt łatwe do zrealizowania.
Jak wynagradzać pracowników? Poznaj formę kafeteryjną
Kafeteryjny system wynagrodzeń polega na wypłacie pensji częściowo w formie pieniężnej, a częściowo w formie rzeczowej. To znaczy, że pracownik otrzymuje, najczęściej zamiast premii, jedno ze świadczeń pozapłacowych (np. służbowy samochód do celów prywatnych, dostęp do prywatnej opieki medycznej). Możliwość samodzielnego wybierania najatrakcyjniejszych korzyści pozapłacowych to najważniejsza cecha systemu kafeteryjnego.
| Benefity pracownicze – jakie dodatki do zasadniczej pensji?
Trzeba jednak zwrócić uwagę, że system kafeteryjny można stosować jako dodatkową formę wynagrodzenia (a nie jedyną) i tylko wtedy, gdy wynika to z przepisów prawa pracy lub układu zbiorowego.
Tworząc regulaminy wynagradzania, pracodawcy często łączą poszczególne systemy płacowe, np. czasowy z prowizyjnym lub kafeteryjnym. Biorą pod uwagę specyfikę pracy w danym miejscu. Stosują także inne instrumenty motywacyjne, np. dofinansowanie szkoleń, możliwość podejmowania współpracy z najlepszymi fachowcami itd. Przyczynia się to do wzrostu wydajności i satysfakcji z pracy. Warto też podkreślić, że niezależnie od stosowanej formy lub form wynagradzania, osobie zatrudnionej na podstawie umowy o pracę przysługuje płaca minimalna, której wysokość ustala się na podstawie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu.