Ile trzeba odjąć od kwoty brutto, by obliczyć wynagrodzenie „na rękę”? Czy pracodawca może nakazać pracę w godzinach nadliczbowych? Początek kariery zawodowej to często stresujący czas, szczególnie gdy nie znasz odpowiedzi na nurtujące Cię pytania. Aby poczuć się pewniej, warto zadbać o rzetelne przygotowanie.
Spotkanie z rekruterem, podpisanie umowy, negocjowanie warunków współpracy – jest wiele sytuacji, w których dobrze jest wykazać się znajomością kluczowych zasad. Im lepiej poznasz swoje prawa, tym bezpieczniej poczujesz się na rynku pracy. Poszukując zatrudnienia, pamiętaj, że:
- Nie musisz odpowiadać na wszystkie pytania rekrutera
Potencjalny pracodawca nie może pytać o Twój stan cywilny lub plany prokreacyjne. Nie powinien zadawać Ci również pytań dotyczących Twojej narodowości lub przynależności rasowej. Gdy taka kwestia zostanie poruszona, możesz poinformować rozmówcę, że nie masz obowiązku mówić o takich sprawach. Rozważ także, czy chcesz pracować w firmie, która przy pierwszym spotkaniu narusza Twoje prawa.
Mężatka czy niezamężna, czyli jakich prywatnych danych nie wpisywać do CV
- Istnieje kilka rodzajów umów w sprawie pracy
Gdy pracujesz na podstawie umowy o pracę (na czas określony lub nieokreślony), masz prawo m.in. do urlopu wypoczynkowego i macierzyńskiego. W przypadku kontraktów cywilnoprawnych (np. umowy-zlecenie albo umowy o dzieło) takie przywileje Ci nie przysługują.
Rodzaje umów w sprawie pracy – przewodnik
- Treść umowy o pracę wynika z kodeksu pracy
Zapisy, które powinny znaleźć się w umowie o pracę, zostały dokładnie określone w prawie pracy. Umowy cywilnoprawne reguluje kodeks cywilny, a przy ustalaniu treści umowy możliwa jest większa swoboda.
- Składki ZUS nie zawsze są obowiązkowe
Wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę jest w pełni ozusowane – od kwoty brutto odlicza się wszystkie składki na ubezpieczenie społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Przy umowie-zleceniu składkę chorobową opłaca się dobrowolnie, a wynagrodzenie z umowy o dzieło w większości przypadków nie stanowi tytułu ubezpieczeń społecznych.
- Wynagrodzenie jest określane w kwocie brutto lub netto
Pracodawcy zwykle proponują pensję w kwocie brutto. Wynagrodzenie otrzymywane „na rękę” jest niższe. Aby je obliczyć, możesz skorzystać z kalkulatora wynagrodzeń Pracuj.pl.
- Pracodawca może oczekiwać, że podasz określone dane osobowe
Imię, nazwisko, imiona rodziców, wykształcenie, numer PESEL i przebieg zatrudnienia – to przykładowe informacje, o jakie może prosić zatrudniający. Tak wynika z art. 22 kodeksu pracy.
- Nie trzeba wypełniać każdego polecenia pracodawcy
Choć jako pracownik etatowy masz obowiązek wykonywać polecenia szefa, czasami możesz odmówić – na przykład jeśli zwierzchnik wydaje Ci polecenie sprzeczne z przepisami lub oczekuje, że zrobisz coś, co będzie zagrażało Twojemu zdrowiu lub życiu.
Przed rozpoczęciem pracy dobrze jest skupić się również na określeniu swojego potencjału i celów zawodowych. Warto też przeanalizować sytuację na rynku pracy, a w szczególności w branży, w której chcesz się rozwijać.