Czego dowiesz się z artykułu?
• Praca akordowa – kodeks pracy i podstawa prawna
• Akord – wynagrodzenia netto i brutto
• Wynagrodzenie akordowe a zwolnienie chorobowe i nadgodziny
• Wady i zalety płacy akordowej
Praca akordowa – kodeks pracy i podstawa prawna
Istnieje kilka systemów wynagradzania, przede wszystkim: czasowy, prowizyjny i akordowy. System akordowy dotyczy pracowników, dla których można ustalić normy pracy. Chodzi głównie o robotników i osoby zatrudnione na produkcji.
Ważne, by pracownicy mieli wpływ na swoją wydajność, która przede wszystkim podlega ocenie. Pracodawca nie może oczekiwać, że zatrudniony zdoła spełnić określone normy, jeśli maszyny stale się psują albo brakuje materiałów niezbędnych podczas produkcji. Konieczne jest również określenie sposobu kontrolowania i ewidencjonowania działań. Wysokość wypłacanej pensji i stawki akordowej zależy przede wszystkim od ilości i jakości wykonanej pracy. Za wadliwe wykonanie produktu – jeśli to pracownik ponosi winę – wynagrodzenie się nie należy. Usunięcie wady sprawia, że zatrudnionemu przysługuje płaca w wysokości adekwatnej do jakości pracy.
Dla określenia efektywności pracownika niezbędne jest więc ustalenie norm. Bez nich wynagrodzenie akordowe nie może funkcjonować – tak orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z 21 września 2001 r. (I PKN 626/00, OSNP 2003/16/384).
| Najlepiej płatne zawody w Polsce 2021
Akord – wynagrodzenia netto i brutto
Osoby, które wykonują swoje obowiązki w systemie akordowym, mogą być zatrudnione na podstawie umowy o pracę na akord lub umowy-zlecenia. Zastanawiasz się, jak wygląda kwestia wynagrodzenia akordowego a płacy minimalnej? Wyjaśniamy! Pracownicy pozostający w stosunku pracy mają prawo do najniższej krajowej (3010 zł brutto), a zleceniobiorcy do minimalnej stawki godzinowej (19,70 zł brutto). Wynika to z przepisów kodeksu pracy i z ustawy o zmianie ustawy o wynagrodzeniu minimalnym. Aby obliczyć wysokość pensji netto, możesz skorzystać z kalkulatora wynagrodzeń Pracuj.pl.
Pracodawca jest zobowiązany dopełnić minimalną stawkę godzinową, jeśli okaże się niższa niż 19,70 zł. Aby ustalić, czy dopełnienie jest konieczne, wysokość wynagrodzenia dzieli się przez liczbę przepracowanych godzin.
| CV pracownika produkcji – co warto umieścić w życiorysie i liście motywacyjnym?
Wynagrodzenie akordowe a zwolnienie chorobowe i nadgodziny
Normy czasu pracy wskazane w art. 129 kodeksu pracy obowiązują również osoby zatrudnione w systemie akordowej pracy. Zgodnie z wyrokiem SN z 12 czerwca 1997 r. (I PKN 204/97) za pracę w godzinach nadliczbowych lub w porze nocnej przysługuje czas wolny lub dodatkowe wynagrodzenie. Jeśli natomiast wyniki pracy pracownika przekroczą przyjętą normę, może on otrzymać premię akordową – wyrażoną kwotowo lub procentowo.
Pracownik, który wykonuje obowiązki w ramach systemu akordowego, ma prawo w trakcie niezdolności do pracy do świadczenia chorobowego oraz do pensji za przepracowany okres. Przy wyliczaniu podstawy wymiaru zasiłku uwzględnia się przeciętną miesięczną płacę otrzymywaną przez 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających czas choroby.
| Wynagrodzenie za niepełny miesiąc – jak obliczyć?
Wady i zalety płacy akordowej
Jedną z największych korzyści jest wysokość wynagrodzenia akordowego. Doświadczeni, sumienni pracownicy potrafią pracować szybko, dokładnie i wydajnie, realizując normy w krótkim czasie. Dzięki temu w miarę doskonalenia swoich umiejętności uzyskują coraz atrakcyjniejszą pensję, proporcjonalną do posiadanych umiejętności i do osobistego zaangażowania. Pracodawca nie ma prawa podnosić norm, dlatego że pracownik sprawnie wykonuje swoje zadania.
Osoby, które wdrażają się w obowiązki na konkretnym stanowisku, mają znacznie mniejsze szanse na wysokie wynagrodzenie na akordzie. Mogą doświadczać silnego napięcia w związku z koniecznością zrealizowania norm – tym bardziej, gdy w danym zakładzie występuje akord zespołowy. W tej odmianie systemu za realizację założonych celów, np. produkcyjnych, odpowiada nie jedna osoba, ale cała grupa pracowników. Brak zaangażowania ze strony jednego człowieka może spowodować, że inni członkowie zespołu otrzymają nieatrakcyjną płacę. Z drugiej strony dzięki pracy doświadczonych osób, ktoś mniej wydajny może otrzymać wysoką zapłatę.
| Prawo pracy w pigułce – 8 ważnych pojęć
Wynagrodzenie akordowe jest więc opłacalne zazwyczaj po jakimś czasie – kiedy pracownik nabierze wprawy i nauczy się płynnie wykonywać swoje obowiązki. Wtedy może liczyć na wysoką płacę przy stosunkowo mniejszym wysiłku. Warto rozważyć taki system pracy, gdyż zachęca on do efektywnego działania oraz ambitnego podejścia do stawianych sobie celów.