Nie umiesz sobie wyobrazić, że nagle na koniec miesiąca zobaczysz niższą niż zwykle kwotę na swoim koncie? Taka sytuacja może się zdarzyć, gdy Twój pracodawca postanowi „obciąć” pensje. Wyjaśniamy, kiedy ma do tego prawo, a co może być nadużyciem.
Większa pensja, premie, awanse – o nich ciągle myślimy, dążymy do tego, aby być wyżej, mieć więcej. Czasem jednak rzeczywistość może rozczarować i zamiast podwyżki może się pojawić obniżka.
– W moim dziale był kiedyś pomysł, aby uratować etat naszej koleżanki poprzez obniżenie pensji innym pracownikom. W efekcie jednak do tego nie doszło. Uniknęliśmy i zwolnień i mniejszych wynagrodzeń – wspomina Magda, zajmująca się komunikacją społeczną.
Czym jest porozumienie zmieniające?
Dominika Staniewicz, ekspert Business Centre Club, współwłaściciel Adore HR, zaznacza, że wynagrodzenie podstawowe nie może być zmienione, chyba że pracodawca zawrze z pracownikami tzw. porozumienie zmieniające (nie dotyczy ono osób chronionych, a więc w wieku przedemerytalnym). Pracownicy otrzymują wówczas propozycję obniżenia wynagrodzenia i mają czas, aby się z nią zapoznać. Jeśli ją przyjmą i zgodzą się na oferowane warunki – zostaje podpisane porozumienie zmieniające. Jeśli się nie zgodzą, otrzymują wypowiedzenie z pracy.
– Należy podkreślić, że porozumienie zmieniające jest stosowane w sytuacji, gdy firma jest w trudnej sytuacji finansowej i jest zmuszona do zwolnień. Obniżenie zespołowi wynagrodzenia ma na celu ochronę etatów i jest rozwiązaniem tymczasowym. Pracodawca powinien się zobowiązać, że gdy tylko kondycja finansowa się poprawi, poprzednia wysokość wynagrodzenia zostanie przywrócona. Porozumienie powinno być zawierane za zgodą pracowników lub związków zawodowych – mówi Dominika Staniewicz.
Premia to nie pensja
Kiedy jeszcze możemy się spodziewać niższego wynagrodzenia? Ekspert BCC wyjaśnia, że dużo emocji potrafią budzić premie uznaniowe. Jeśli co miesiąc pracownicy otrzymują premię tej samej wysokości, a nagle, zostaje ona zmieniona – pojawia się frustracja, konsternacja, żal i pretensje pracowników. – Ale tak naprawdę są one nieuzasadnione, bo pracodawca nie ma obowiązku co miesiąc wypłacać takiej samej premii – zaznacza Dominika Staniewicz. W jej ocenie, błąd leży po obydwu stronach. Po stronie pracowników, którzy traktują premię jako wynagrodzenie i zapominają, że jest między nimi różnica. Ale też po stronie pracodawcy, który nie traktuje premii jako nagrody, tylko przyzwyczaja swoich ludzi, że co miesiąc będą dostawać tyle samo.
Gorzej pracujesz, niższa pensja?
– Takie rozwiązanie nie jest zgodne z prawem, pracodawcom nie wolno postępować w ten sposób, stosować kar, polegających na obniżaniu wynagrodzeń – podkreśla Dominika Staniewicz. Jeśli szef nie jest zadowolony z pracy swojego podwładnego, może zastosować upomnienia, przeprowadzić rozmowy, a jeśli one nie poskutkują – wręczyć pracownikowi wypowiedzenie i go zwolnić.
Wynagrodzenie może być natomiast zmienione jeśli zmieniamy stanowisko, jesteśmy zdegradowani w pracowniczej hierarchii czy też zostajemy przeniesieni do innego oddziału firmy. – To są sytuacje wynikające na przykład ze zmiany zakresu obowiązków – mówi ekspert.
A czy Was spotkała kiedyś taka nieprzyjemna sytuacja?
Chcesz wiedzieć, ile zarabiają inni w Twojej branży? Weź udział w badaniu zarobków w Polsce i porównaj swoje wynagrodzenie z pensjami innych specjalistów.