Osoby zatrudnione w jednostkach sfery budżetowej, np. urzędnicy, sędziowie, prokuratorzy czy nauczyciele, mają ustawowe prawo do dodatku stażowego. W przypadku innych zawodów pobieranie świadczenia zależy od decyzji pracodawcy, który może uwzględnić taki składnik wynagrodzenia w regulacjach wewnątrzzakładowych.
Dodatki do wynagrodzenia
Zgodnie z przepisami kodeksu pracy (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19740240141) wynagrodzenie pracownika składa się z płacy zasadniczej oraz dodatków: obligatoryjnych (za pracę w nocy, w godzinach nadliczbowych oraz w niedzielę i święta, a także za czas dyżuru lub przestoju) i fakultatywnych (m.in. za pracę w szczególnych warunkach, za pełnioną funkcję czy staż pracy). Dodatki obowiązkowe otrzymujemy po spełnieniu wymagań określonych w kodeksie pracy, a nieobowiązkowe – po zrealizowaniu warunków wynikających z innych ustaw lub z przepisów wewnątrzzakładowych.
Na jakich zasadach przyznaje się dodatek stażowy?
Dodatek za wysługę lat przysługuje przede wszystkim pracownikom jednostek sfery budżetowej, tj. nauczycielom, urzędnikom oraz pracownikom sądów i prokuratur. Wypłaca się go na zasadach wskazanych w regulacjach branżowych, m.in. w Karcie Nauczyciela (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDu19820030019), ustawie o pracownikach urzędów państwowych (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19820310214) czy ustawie o pracownikach samorządowych (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20082231458). Osoby zatrudnione w innych miejscach również mogą otrzymywać dodatek stażowy, ale decyzja należy do pracodawcy, który nie musi przyznawać takiego składnika wynagrodzenia. Informacje o dodatku powinny znajdować się w regulaminie pracy lub w układzie zbiorowym. Zasady jego ustalania wskazuje się w regulaminie wynagradzania. Dodatek za wysługę lat wypłaca się co miesiąc. Jego wysokość rośnie wraz ze stażem pracy. Po kilku latach pracy wymiar świadczenia stanowi kilka procent pensji zasadniczej i wzrasta o jeden procent z każdym kolejnym rokiem.
Dodatek stażowy jest wypłacany najczęściej z wynagrodzeniem zasadniczym. Świadczenie przysługuje również za czas niezdolności do pracy spowodowanej chorobą lub za czas sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny - jeśli w tym okresie pracownik pobiera zasiłek chorobowy. Osoby pobierające zasiłek macierzyński nie mogą otrzymywać jednocześnie dodatku za wysługę lat.
Podatki od pensji – jakie reguły?
Od wynagrodzenia składającego się z płacy zasadniczej oraz dodatków – obowiązkowych i fakultatywnych – odprowadza się zaliczkę na podatek dochodowy. Jej wysokość ustala się na zasadach wskazanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19910800350). Wymiar pensji brutto zmniejsza się również o składki na ubezpieczenie społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe) i zdrowotne, których wysokość wynika z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19981370887).