Dyżur domowy – co to takiego?

Wszystkie kwestie dotyczące dyżuru domowego sprecyzowane są w kodeksie pracy. Wynika z niego, że pracodawca w określonych sytuacjach ma prawo zobowiązać swojego podwładnego do pozostawania w gotowości do pracy poza ustalonymi godzinami. Dyżur może być pełniony zarówno na obszarze zakładu pracy, jak i w innym, wyznaczonym przez przełożonego miejscu. 

Dyżur domowy – kiedy jest wliczany do czasu pracy?

Pozostawanie w gotowości do pracy na warunkach opisanych wyżej jest o tyle niekorzystne dla pracownika, że taki dyżur nie jest wliczany do czasu pracy, chyba że podczas jego pełnienia pracownik wykonał określoną pracę. Warto podkreślić, że w każdym przypadku pozostawanie w gotowości do pracy nie może naruszać prawa pracownika do dobowego i tygodniowego nieprzerwanego wypoczynku. Art. 132 i 133 kodeksu pracy określają go jako 11 godzin w ciągu doby i 35 godzin w ciągu tygodnia. 

Sprawa wygląda nieco inaczej, gdy dyżur ma być pełniony w zakładzie pracy lub innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę – wówczas pracownikowi przysługuje prawo do czasu wolnego od pracy, wynoszącego tyle, ile trwało pozostawanie w gotowości do pełnienia obowiązków. W przypadku niemożności udzielenia wolnego czasu pracownikowi, pracodawca jest zobowiązany wypłacić podwładnemu odpowiednie wynagrodzenie (Art. 151§3 kodeksu pracy). 

Chorobowe a wynagrodzenie

Jeśli za pełniony dyżur przysługuje pracownikowi wynagrodzenie, to jego kwotę należy wliczać do wymiaru zasiłku chorobowego przyznawanego pracownikowi w związku z jego niezdolnością do pracy. Podstawę prawną stanowią w tym wypadku przepisy dotyczące podatku dochodowego od osób fizycznych.

https://www.gov.pl/web/rodzina/ustalanie-i-rozliczanie-czasu-pracy

Dyżur domowy a dyżur pod telefonem

Pracownik pełni dyżur pod telefonem na wyraźne polecenie pracodawcy. Oznacza to, że należy go traktować jako jeden z obowiązków zawodowych, a skoro tak można go zaklasyfikować, to za jego wykonanie przełożony jest zobowiązany wypłacić należne wynagrodzenie bądź przyznać pracownikowi dni wolne w proporcjonalnym wymiarze. Nieco inaczej wygląda sytuacja, jeśli pracownik pełniący dyżur pod telefonem w domu nie wykona w tym czasie żadnej pracy. W takim wypadku nie są mu należne ani wynagrodzenie, ani czas wolny. Co prawda pod względem finansowym takie rozwiązanie nie jest korzystne dla pracownika, ale pełniąc dyżur pod telefonem zyskuje on pewną swobodę w planowaniu dnia i może zająć się własnymi sprawami bez konieczności brania wolnego. 

https://www.pip.gov.pl/pl/porady-prawne/czas-pracy/16090,czy-pracodawca-moze-polecic-mi-odbycie-dyzuru-poza-normalnymi-godzinami-pracy-czy-w-takiej-sytuacji-zobowiazany-jest-do-wyplaty-dodatkowego-wynagrodzenia-.html 

Wszystkie elastyczne formy współpracy mają swoje wady i zalety. Nie inaczej jest w przypadku dyżuru domowego. Warto zatem wiedzieć, jakie prawa i obowiązki ma pracownik, którego dotyczy takie rozwiązanie.