Godziny nadliczbowe a kodeks pracy
Kwestia pracy w nadgodzinach została uregulowana w kodeksie pracy. Zobligowanie pracownika do pozostania w firmie dłużej niż to wynika z harmonogramu jest możliwe jedynie w razie konieczności prowadzenia akcji ratunkowej albo usunięcia awarii lub ze względu na szczególne potrzeby pracodawcy. Jeśli uważasz, że polecenie pracy w dodatkowym wymiarze nie było zgodne z prawem, możesz zwrócić się do sądu pracy lub do PIP.
Praca ponadwymiarowa – co otrzymasz w zamian?
Jeśli pracowałeś w godzinach nadliczbowych, masz prawo do normalnego wynagrodzenia, a także do dodatku pieniężnego.
Otrzymujesz 100% dodatek za każdą godzinę przepracowaną ponad wymiar, jeśli praca nadliczbowa na dobę przypadała:
- w nocy,
- w wolne niedziele i święta,
- w dniach wolnych udzielonych w zamian za przepracowane niedziele albo święta,
- po przekroczeniu średniotygodniowej normy.
Otrzymujesz 50 % dodatek za każdą godzinę przepracowaną ponad wymiar, jeśli praca nadliczbowa na dobę przypadała:
- w dni robocze (także w niedziele i święta),
- w dni wolne równoważące czas pracy,
- w dni, które miały być wolne.
Jeśli nadgodziny przypadły w porze nocnej, oprócz 100% dodatku masz prawo także do odrębnego dodatku pieniężnego za pracę w nocy. Jego wysokość to 20% stawki godzinowej wynikającej z płacy minimalnej, która obowiązuje w danym roku.
Zamiast dodatku - w zamian za pracę w dodatkowym wymiarze - możesz otrzymać również czas wolny – 1 godzinę lub 1,5 godziny za każdą nadgodzinę. Dodatkowe pół godziny przysługuje wtedy, gdy pracodawca wystąpił z inicjatywą zamiany gratyfikacji finansowej na czas wolny.
Pracodawca ma obowiązek wypłacić dodatkową gratyfikację lub przyznać czas wolny za pracę w nadgodzinach. Jeśli tego nie robi, możesz dochodzić swoich roszczeń przed sądem pracy.
Jak sprawdzić, ile czasu przepracowałeś?
Szef powinien również prowadzić ewidencję czasu pracy. Jeśli chcesz zweryfikować, ile godzin spędziłeś w firmie, możesz zażądać wglądu w dokumentację. Dzięki temu zyskasz pewność, że Twoja pensja została obliczona w prawidłowy sposób.
Kiedy nie musisz zgadzać się na nadgodziny?
Ciężarne pracownice, pracownicy ze stwierdzoną chorobą zawodową lub osoby, które przekroczyły roczny limit nadgodzin – to przykładowe grupy, których przedstawiciele nie mogą przekraczać wymiaru czasu pracy. Jeśli wychowujesz dziecko, które nie ukończyło 4. roku życia, możesz pracować w godzinach nadliczbowych, ale tylko wtedy, gdy wyrazisz na to zgodę. Jeśli pracodawca narusza przepisy, nakłaniając Cię do pracy ponad wymiar, masz prawo nie wykonać polecenia - nie poniesiesz wówczas żadnych konsekwencji.
Godziny nadliczbowe sprawdź kiedy możesz odmówić przyjścia do pracy