Z artykułu dowiesz się:
- jak zostać psychologiem,
- czy warto studiować psychologię,
- co robi psycholog,
- jakie specjalizacje oferuje psychologia,
- czym różnią się psycholog, psychoterapeuta i psychiatra,
- czy po psychologii jest praca,
- gdzie może pracować psycholog,
- czego wymaga praca psychologa,
- ile zarabia psycholog.
Sprawdźmy to wspólnie!
Zawód psycholog – predyspozycje
Dobrze jest wiedzieć, jakie cechy osobowości są istotne w zawodzie psychologa. Między innymi od tego, czy je masz, czy nie, zależy Twoje powodzenie, najpierw w spełnieniu wymagań na psychologię, potem na studiach psychologicznych, a następnie na rynku pracy. Od tego, czy masz w sobie to coś, co charakteryzuje dobrego psychologa, zależą Twoje przyszłe zarobki.
Warto więc zacząć od testu predyspozycji zawodowych. To narzędzie wielu doradców zawodowych. Test zawiera stwierdzenia związane z zachowaniem czy postrzeganiem otoczenia. Raport predyspozycji zawodowych będący wynikiem testu to ważna wskazówka dla każdej osoby szukającej swojej ścieżki kariery – a więc i przyszłego psychologa.
W skrócie można jednak powiedzieć, że zawód psychologa wymaga dużej odpowiedzialności. Aby wykonywać ten zawód, powinieneś wykazywać się empatią i chęcią do nauki. W końcu to, czym zajmuje się psychologia, ciągle się zmienia. A człowiek ze swoimi emocjami, często głęboko skrywanymi, to bardzo delikatny materiał do pracy.
Może się wydawać, że psycholog w pracy tylko siedzi i rozmawia, ale to pozory. Psycholog często pomaga rozwiązywać bardzo skomplikowane problemy. Pokazuje też pacjentom, jak przejść jakiś proces lub jak poradzić sobie z tym, co czują.
Jak widzisz, predyspozycje do wykonywania zawodu to bardzo istotna sprawa!
Zobacz też: Jakie testy psychologiczne stosują rekruterzy? Sprawdź!
Jak zostać psychologiem – podstawowe informacje
Lekarz duszy – tak bardzo często mówi się o zawodzie psychologa. Trudno być bliżej prawdy. Emocje płyną prosto z duszy, z naszego wnętrza, i należy zajmować się nimi naprawdę ostrożnie.
Właśnie dlatego osoby, które chcą z tym związać swoją karierę i – oczywiście – zarabiać jako psychologowie, muszą skończyć odpowiednie studia. Po zmianie systemu oświaty psychologia jako jeden z niewielu kierunków (m.in. obok medycyny) została w trybie jednolitym, czyli trwa 5 lat bez przerwy. Dodatkowo podczas tych studiów studenci wybierają specjalizacje na psychologii. A potem – przez całe życie – wciąż się dokształcają. Psychologia, znów podobnie do medycyny, jest kierunkiem dynamicznym. Konieczne jest bycie na bieżąco i doszkalanie się, np. na różnych kursach.
Wymagania, które musi spełnić kandydat na te studia, to oczywiście zdana matura. W roku akademickim 2020/2021 wymagania są następujące:
- język polski – część pisemna,
- język obcy nowożytny – część pisemna,
- biologia / chemia / fizyka / historia / geografia / wiedza o społeczeństwie / filozofia – do wyboru,
- matematyka.
Zobacz także: 10 popularnych kierunków studiów
Co po psychologii – możliwe ścieżki kariery
Zanim powiemy, jakie specjalizacje można wybrać na psychologii, odpowiemy na dwa ważne pytania. Po pierwsze: co robi psycholog? W największym skrócie można powiedzieć, że psycholog w pracy doradza, przeprowadza testy psychologiczne, wydaje zaświadczenia i orzeczenia psychologiczne, a także pomaga z takimi problemami, jak: kłopoty w pracy, apatia, przygnębienie czy problemy w relacjach. Często też po prostu diagnozuje problemy i kieruje na dalsze leczenie.
W zawodzie psychologa można specjalizować się w wielu obszarach. Na głównych uczelniach w Polsce znajdziesz m.in. takie specjalizacje:
- neuropsychologia kliniczna,
- psychologia kliniczna dziecka i rodziny,
- psychoterapia,
- psychologia zdrowia i rehabilitacji,
- psychologia sądowa,
- psychologia biznesu,
- psychologia wychowawcza stosowana,
- wspieranie rozwoju osobowości,
- psychologia organizacji i pracy.
Po tej dość długiej liście widać, czym zajmuje się psychologia. To przede wszystkim nauka związana z badaniem mechanizmów kierujących ludzką psychiką i zachowaniami. Ma ona więc zastosowanie w wielu dziedzinach.
Praca po psychologii – gdzie pracuje psycholog?
Absolwenci studiów znajdą zatrudnienie w różnych miejscach. Psychologia w pracy jest bowiem bardzo ważna dla wielu branż i wielu osób. To właśnie tam – w pracy – spotykamy się z różnymi problemami czy trudnymi emocjonalnie sytuacjami. Dodatkowo to, czym zajmuje się psychologia, pomaga np. w tworzeniu odpowiednich komunikatów marketingowych lub w przeprowadzaniu rozmów z pracownikami.
Psycholog może wykorzystać także swoją wiedzę i umiejętności w:
- sądzie,
- areszcie,
- szkole,
- poradni zdrowia psychicznego,
- reklamie i marketingu,
- działach HR.
Można specjalizować się w wielu obszarach, np. w psychologii klinicznej, neuropsychologii, psychologii sądowej lub psychologii pracy.
Popularne specjalizacje na psychologii i praca po psychologii
Psychoterapia i psychologia kliniczna to najbardziej standardowe, choć nie jedyne specjalizacje, które mają do wyboru studenci psychologii. Przedstawiciele tej profesji mogą się realizować i wykorzystywać swoje umiejętności w każdej pracy, w której duże znaczenie ma znajomość mechanizmów odpowiedzialnych za ludzkie zachowania. Gdzie zatem – oprócz gabinetów psychoterapii, poradni psychologicznych, szpitali i innych placówek służby zdrowia – może znaleźć zatrudnienie psycholog? Oto kilka przykładów:
- Psycholog sportowy może pracować z całymi drużynami lub indywidualnymi zawodnikami, pomagając im w osiągnięciu najwyższego poziomu motywacji i wspierając w pokonywaniu ograniczeń na poziomie mentalnym.
- Psycholog zwierząt (behawiorysta) pomaga w korygowaniu niepożądanego zachowania u zwierząt domowych i wspiera właścicieli w budowaniu głębokiej i opartej na wzajemnym zaufaniu relacji z pupilami.
- Psycholog pracy – specjalista, który często znajduje zatrudnienie w działach HR dużych korporacji i przedsiębiorstw. Bierze udział w rekrutacji nowych pracowników i uczestniczy w ocenie ich kompetencji i możliwości oraz wspólnym budowaniu ścieżki kariery. Psycholog pracy wspomaga także pracowników w pokonywaniu własnych ograniczeń i tłumaczy im, na czym powinni się skupić, by osiągnąć założone przez siebie cele. Jest odpowiedzialny za przygotowywanie kwestionariuszy i testów przydatnych podczas procesu pozyskiwania kandydatów do pracy.
- Badacz – poświęca się pracy naukowej i często po ukończeniu studiów na poziomie magisterskim pozostaje na uczelni, by tam prowadzić interesujące go badania. Nierzadko robi to także na zlecenie konkretnych firm, które chcą zbadać możliwości rozwoju i wprowadzenia swoich produktów czy usług na dany rynek.
Te przykłady nie wyczerpują wszystkich możliwości zawodowych, które czekają na absolwentów psychologii. Na zarobki, a tym samym też na koszty pracodawcy, bardzo duży wpływ ma miejsce zatrudnienia.
Psycholog, psychoterapeuta i psychiatra – czy te pojęcia można pomylić?
Można pomylić psychologa, psychoterapeutę i psychiatrę. Błąd ten wynika przede wszystkim z braku wiedzy na temat różnic pomiędzy poszczególnymi zawodami. A te istnieją i są całkiem znaczące.
Przytoczmy więc szybko wszystkie trzy definicje wymienionych zawodów:
- Psycholog – osoba o odpowiednich kwalifikacjach, które może potwierdzić dokumentami (np. dyplom ukończenia studiów psychologicznych).
- Psychoterapeuta – osoba zajmująca się przede wszystkim krótko- lub długoterminową terapią, która ma na celu zrozumienie lub zmianę funkcjonowania pacjenta.
- Psychiatra – lekarz medycyny, który ukończył studia medyczne, a potem specjalizację z psychiatrii. Psychiatra rozpoznaje objawy, diagnozuje pacjenta i wprowadza leczenie farmakologiczne. Zdarza się, że kieruje na psychoterapię.
Bardzo ważna różnica polega m.in. na tym, że psychoterapeuta to psycholog o konkretnej specjalizacji, a psychiatra z kolei to lekarz. Kompetencje w tych zawodach – choć momentami się pokrywają – bardzo się od siebie różnią.
Pisaliśmy wyżej, co robi psycholog. Doradza, orzeka i pomaga, ale nie przepisuje środków farmakologicznych. Tym zajmuje się właśnie psychiatra.
To, ile zarabia psychoterapeuta, a ile psychiatra, zależy – jak przy wszystkich innych specjalizacjach – od wielu różnych czynników.
Ile zarabia psycholog?
Tak jak w kontekście każdego innego zawodu, tak w przypadku zawodów związanych z psychologią bardzo często padają pytania, które brzmią: ile zarabia psycholog sądowy? Jakie są zarobki psychologa klinicznego? Jak wyglądają zarobki psychologa w szkole? Ile zarabia psychoterapeuta? Psycholog kryminalny? Zarobki psychologa sportu czy biegłego sądowego także budzą zainteresowanie. Trudno się temu dziwić. Każdy bowiem chce zapewnić sobie odpowiedni byt i pytania o zarobki psychologa – np. przed wyborem studiów czy specjalizacji – są jak najbardziej na miejscu.
Wszystko, oczywiście, zależy od specjalizacji, stażu pracy, wykształcenia, wielkości firmy, województwa, miasta i… umiejętności. To, ile zarabia psycholog, często zależy bowiem od systemu rekomendacji. Dobrego psychologa polecają sobie jego pacjenci, a to sprowadza do gabinetu nowych pacjentów – w szkole, w gabinecie czy klinice.
Według badania OZZP przeprowadzonego w styczniu 2019 roku średnie miesięczne wynagrodzenie zasadnicze psychologa na umowie o pracę wynosi ok. 3091,84 zł brutto. Największe są one w województwach mazowieckim, pomorskim oraz łódzkim. Średnia zarobków psychoterapeuty na umowie o pracę wynosi z kolei 3397,78 zł brutto.