Rozpoczęcie pracy, niezależnie od podstawy zatrudnienia, skutkuje utratą statusu osoby bezrobotnej. Z chwilą podjęcia aktywności zawodowej traci się również prawo do zasiłku i świadczeń medycznych finansowanych z NFZ.
Rejestracja w urzędzie pracy
Aby otrzymać status osoby bezrobotnej, trzeba przede wszystkim zarejestrować się w urzędzie pracy. Rejestracja jest możliwa, jeśli nie jesteś zatrudniony np. na podstawie umowy o pracę lub kontraktów cywilnoprawnych. Studia w trybie stacjonarnym, osiągnięcie wieku emerytalnego, pobieranie zasiłku stałego z pomocy społecznej – to przykładowe czynniki, które uniemożliwiają korzystanie z uprawnień.
Kto może być uznany za osobę bezrobotną
Uzyskanie statusu osoby bezrobotnej uprawnia m.in. do korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej refundowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Prawo do darmowej opieki medycznej przestaje przysługiwać po 30 dniach od daty utraty statusu bezrobotnego. Po upływie tego okresu możesz ubezpieczyć się dobrowolnie.
Prawo do zasiłku
Jako osoba bezrobotna możesz zyskać prawo do zasiłku. Otrzymasz go, jeśli przepracowałeś co najmniej 365 dni. Świadczenie będzie przysługiwać także wtedy, gdy pracowałeś na podstawie umowy-zlecenia. Ważne, żebyś spełniał też inne wymogi. Po pierwsze, przed utratą pracy powinieneś otrzymywać pensję co najmniej w wysokości płacy minimalnej. Po drugie, pracodawca lub zleceniodawca powinien odprowadzać od Twojego wynagrodzenia składki na ubezpieczenia społeczne i Fundusz Pracy. Wymagania, jakie należy spełnić, wynikają z ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. W ustawie wskazano również wysokość świadczenia, która wynosi:
- 823,60 zł miesięcznie – przez pierwsze 90 dni od chwili nabycia prawa do zasiłku;
- 646,70 zł miesięcznie – w okresie kolejnych dni posiadania prawa do zasiłku.
Okres pobierania świadczenia to 6 lub 12 miesięcy.
Zarobki i prawo pracy/uprawnienia pracownicze zleceniobiorców abc
Utrata świadczenia
Upływ okresu zasiłkowego, podjęcie pracy lub uzyskiwanie miesięcznego dochodu stanowiącego połowę płacy minimalnej – to okoliczności powodujące utratę zasiłku. Przychody z tytułu odsetek od środków zgromadzonych np. na koncie oszczędnościowym nie są wliczane do kwoty, od której zależy prawo do świadczenia. Aby ustalić, czy przekraczasz pułap wskazany w ustawie, możesz korzystać z narzędzi dostępnych na stronach urzędów pracy. Chodzi np. o kalkulator do obliczenia dochodu: http://pup-prudnik.pl/index/kalkulator-wynagrodzenia.
Po podjęciu pracy masz obowiązek w ciągu 7 dni przekazać tę informację do urzędu pracy. Pobieranie zasiłku - mimo utraty prawa do świadczenia - stanowi naruszenie przepisów. Masz 14 dni (liczonych od chwili doręczenia decyzji) na zwrócenie kwoty wypłaconej przez urząd pracy.
Gdy rozpoczynasz pracę na podstawie umowy o pracę lub umów cywilnoprawnych, tracisz status osoby bezrobotnej oraz wszystkie przywileje, jakie on gwarantuje. Jako zleceniobiorca możesz natomiast korzystać z części uprawnień pracowniczych, np. pobierać zasiłek chorobowy i macierzyński.