Twoje prawa i obowiązki w firmie zależą m.in. od rodzaju umowy, na podstawie której pracujesz. Choć jako zleceniobiorca możesz np. pobierać zasiłek chorobowy, nie przysługuje Ci wiele innych uprawnień należnych pracownikom etatowym.
Różnice pomiędzy poszczególnymi umowami wynikają m.in. z odmiennych podstaw prawnych. Relację pracodawca – pracownik etatowy reguluje kodeks pracy. W przypadku umów-zleceń należy powoływać się przede wszystkim na przepisy kodeksu cywilnego. Przed rozpoczęciem realizacji zlecenia warto poznać kluczowe zasady i specyfikę pracy:
- Zleceniobiorca cieszy się większą swobodą
Zleceniodawca nie może nakazać Ci pracy po godzinach ani skierować Cię do oddziału firmy znajdującego się w innym mieście. Pracując na podstawie umowy-zlecenia, nie musisz wykonywać poleceń zwierzchników. Nie jesteś zobowiązany również do tego, by pracować 8 godzin w ciągu dnia i 40 godzin w tygodniu.
- Umowa-zlecenie nie zapewnia praw pracowniczych
Kiedy kobieta zatrudniona na podstawie umowy o pracę zachodzi w ciążę, korzysta z ochrony przed zwolnieniem. Umowa-zlecenie nie zapewnia takiego przywileju. Zleceniodawca może rozwiązać kontrakt na zasadach wynikających z kodeksu cywilnego i treści umowy.
- Realizowanie zlecenia nie wiąże się z normami czasu pracy
Jako pracownik etatowy poświęcasz na obowiązki 40 godzin tygodniowo. Pracując dłużej, zyskujesz prawo do dodatkowego wynagrodzenia lub płatnych dni wolnych. Zleceniobiorcom nie przysługuje specjalna gratyfikacja za pracę ponad wymiar.
- Zleceniobiorca-rodzic nie korzysta ze wszystkich przywilejów dla rodziców
Pracując na podstawie umowy-zlecenia, nie masz również prawa do dodatkowych płatnych dni wolnych przeznaczonych na opiekę nad dzieckiem zdrowym (2 dni tzw. opieki). Możesz natomiast pobierać zasiłek z ubezpieczenia chorobowego – po urodzeniu dziecka lub jeśli sprawujesz opiekę nad chorym członkiem rodziny. Warunkiem jest opłacanie dobrowolnej składki chorobowej.
- Nie obowiązują płatne przerwy w ciągu dnia
Pracownik etatowy korzysta z co najmniej jednej, 15-minutowej przerwy, która jest wliczana do czasu pracy. Kodeks pracy gwarantuje również specjalne przerwy dla matek karmiących piersią. Dodatkowy czas wolny przysługuje także osobom posiadającym orzeczenie o niepełnosprawności. Zleceniobiorcy nie korzystają z takich przywilejów. Przyznanie prawa do płatnej przerwy wynika z dobrej woli zleceniodawcy.
7 różnic pomiędzy umową o pracę i umową-zlecenie
Kalkulator składek ZUS – umowa o pracę i umowa-zlecenie
Etat i zlecenie różnią się również pod względem wysokości składek. Wynagrodzenie uzyskane z tytułu umowy o pracę jest w pełni ozusowane – odprowadza się od niego wszystkie składki. W przypadku umowy-zlecenia składka chorobowa jest dobrowolna. Aby obliczyć kwotę netto, jaką otrzymasz na podstawie określonej umowy, możesz skorzystać z kalkulatora wynagrodzeń Pracuj.pl.