Domyślna forma wypłaty pensji to wręczenie pracownikowi gotówki. Wysyłanie pieniędzy przelewem lub przekazem pocztowym jest dopuszczalne, ale wymaga pisemnej zgody zatrudnionego. Pracodawca nie może dowolnie decydować o tym, w jaki sposób przekaże wynagrodzenie.
Wynagrodzenie za pracę – podstawa prawna
Zgodnie z art. 22 kodeksu pracy pracodawca zobowiązuje się do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19740240141). Osoba wykonująca obowiązki na podstawie umowy o pracę nie może zrezygnować z pensji, jaka jej przysługuje. Podlega ona szczególnej ochronie. Choć dopuszczalne jest dokonywanie potrąceń, określone kwoty są od nich wolne.
Potrącenia z wynagrodzenia – ABC
Zatrudniający może odliczać od naszej pensji np. składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Powinien robić to zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19981370887). Wysokość płacy brutto zmniejsza się również w związku z koniecznością opłacenia zaliczki na podatek dochodowy. Obliczanie podatku od wynagrodzeń powinno przebiegać zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19910800350).
Zasady wypłacania pensji
Pracodawca musi wypłacić wynagrodzenie co najmniej raz w miesiącu, do 10. dnia. Pensję za październik otrzymujemy do 10. listopada, za listopad – do 10. grudnia itd. Dokładny termin wskazuje się w: umowie o pracę, regulaminie pracy lub warunkach zatrudnienia. Jeśli dzień wypłaty przypada np. w święto, wynagrodzenie powinno być wypłacone z wyprzedzeniem – tak, by pracownik otrzymał je przed określoną datą.
Domyślną formą przekazania pieniędzy jest wręczenie pracownikowi gotówki. Pracodawca może to zrobić osobiście lub wysłać przekaz pocztowy. Chcąc otrzymywać pieniądze w formie przekazu lub na konto, musimy wyrazić pisemną zgodę. Mamy prawo domagać się wypłaty karnych odsetek, jeśli mimo braku naszego przyzwolenia pracodawca wyśle przelew.
Dopuszczalna jest także wypłata wynagrodzenia w naturze. Obowiązują jednak pewne ograniczenia. Po pierwsze, można zrobić to tylko wtedy, gdy takie rozwiązanie zostało przewidziane w przepisach prawa pracy lub w układzie zbiorowym. Część pensji powinna być wypłacona w formie pieniężnej – to drugi warunek.
Pracodawca może przekazać wynagrodzenie współmałżonkowi osoby zatrudnionej, gdy pracownik:
- nie jest zdolny zgłosić się po odbiór pieniędzy (np. ze względów zdrowotnych),
- nie sprzeciwił się przekazaniu pieniędzy mężowi/żonie.
Podstawę wypłaty pensji współmałżonka stanowi także nakaz wydany przez Wydział Rodziny i Nieletnich. Dodatkowe warunki nie występują, gdy małżonek lub inna osoba posiada pełnomocnictwo. W pozostałych przypadkach pracodawca nie może przekazać części ani całości pensji mężowi lub żonie pracownika. Nie ma prawa rozporządzać pieniędzmi pracownika, nawet jeśli zdaje sobie sprawę z tego, że zostaną one przeznaczone na gry hazardowe itp.