Wysokość przeciętnego wynagrodzenia za pracę pokazuje, jakie zjawiska zachodzą w gospodarce. 4353,55 zł – tyle wynosiła średnia krajowa w Polsce w pierwszym kwartale 2017 roku. Tak wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego. Wyliczona kwota jest wyższa o 134,63 zł niż średnia za ostatni kwartał 2016 roku.
Oficjalne dane
O tym, jaka jest średnia krajowa zarobków w Polsce w danym okresie, dowiadujemy się z komunikatów prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Informacji należy szukać na stronie internetowej GUS: http://stat.gov.pl/sygnalne/komunikaty-i-obwieszczenia/.
Wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia podawana jest dla sektora przedsiębiorstw. Informacje - na temat średniej miesięcznej pensji dla całej gospodarki narodowej - publikowane są raz na kwartał.
Średnia miesięczna pensja dla całej gospodarki narodowej
W ustalaniu wysokości średnich wynagrodzeń w gospodarce narodowej uwzględnia się pensje osób zatrudnionych we wszystkich podmiotach gospodarki. W obliczeniach bierze się pod uwagę:
- wynagrodzenia osobowe, z wyłączeniem pensji pobieranych przez osoby wykonujące pracę nakładczą, uczniów i osoby zatrudnione za granicą;
- wypłaty z tytułu udziału w zysku oraz w nadwyżce bilansowej w spółdzielniach;
- dodatkowe wynagrodzenia roczne dla pracowników jednostek sfery budżetowej;
- honoraria za prace wynikające z umowy o pracę, wypłacane niektórym grupom pracowników, np. dziennikarzom.
W badaniu nie uczestniczą mikroprzedsiębiorstwa i firmy jednoosobowe. Obliczając wysokość średniej krajowej, GUS nie uwzględnia także wynagrodzeń osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych.
Średnia krajowa zarobków w sektorze przedsiębiorstw
Płace, jakie otrzymują pracownicy zatrudnieni w sektorze przedsiębiorstw, stanowią część składową przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Dane statystyczne dotyczą firm zatrudniających więcej niż 9 osób. Dokonując obliczeń, GUS nie uwzględnia niewielkich przedsiębiorstw.
Metodologia badań GUS
Ze względu na pomijanie niektórych grup pracowników, dane gromadzone przez Główny Urząd Statystyczny dotyczą ok. 40% osób aktywnych na rynku pracy. Wysokość przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia stanowi średnią wszystkich badanych wynagrodzeń. Pensje są sumowane i dzielone przez liczbę osób zatrudnionych, uwzględnionych w badaniu. Pracownicy, którzy otrzymują wysokie uposażenie, podnoszą uzyskane wyniki.
Średnia a mediana
Z danych, jakimi dysponuje GUS, można wyliczyć także medianę. Określone sumy ustawia się w uporządkowanym szeregu – od najniższej do najwyższej, a następnie wybiera się wartość środkową. To, że mediana wynosi np. 2900 zł, oznacza, że połowa pracowników uczestniczących w badaniu zarabia powyżej, a druga połowa – poniżej tej kwoty. Aby określić wysokość przeciętnego wynagrodzenia, należy znać wymiar płac każdego pracownika. Wyliczanie średniej jest mniej skomplikowane niż ustalanie wartości środkowej. Wystarczy, że GUS posiada dane dotyczące sumy wydatków na wynagrodzenia i liczby pracowników zatrudnionych w danym przedsiębiorstwie. Wartości skrajne, czyli najwyższe i najniższe wynagrodzenia, mogą zaburzać wynik.