Czy składka chorobowa jest obowiązkowa?
Zgodnie z ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych (http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19981370887)* osoby, które wykonują swoje obowiązki w oparciu o umowę o pracę, muszą opłacać składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz na ubezpieczenia społeczne: chorobowe, wypadkowe, emerytalne i rentowe.
Co daje składka chorobowa?
Wysokość składki na ubezpieczenie chorobowe to 2,45% przychodu z zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Całą kwotę pokrywa ubezpieczony. Pracodawca potrąca ją z wynagrodzenia i wysyła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Objęcie ubezpieczeniem chorobowym pozwala na ubieganie się o prawo do zasiłków za czas niezdolności do pracy. W przypadku choroby ZUS wypłaca osobie ubezpieczonej określoną sumę pieniędzy oraz zawiesza w tym czasie wobec płatnika obowiązek składek społecznych.
Do czego uprawnia ubezpieczenie chorobowe?
Zatrudnionemu - regularnie opłacającemu składkę chorobową – przysługują świadczenia, takie jak:
- zasiłek chorobowy,
- zasiłek wyrównawczy,
- świadczenie rehabilitacyjne,
- zasiłek macierzyński,
- zasiłek opiekuńczy.
Chorobowe – ile płatne?
Nie wystarczy przystąpić do ubezpieczenia chorobowego, aby otrzymać zasiłek. O jego przyznaniu decyduje fakt terminowego opłacania składek. Prawo do świadczeń zależy również od tzw. okresu wyczekiwania. Dla osób dobrowolnie opłacających składkę chorobową wynosi on 90 dni. Do tego czasu wliczają się okresy poprzednich ubezpieczeń, o ile przerwa nie wyniosła więcej niż 30 dni.
Niektóre osoby mają prawo do zasiłku chorobowego bez czasu oczekiwania. Są to:
- absolwenci szkół lub szkół wyższych, którzy przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania dyplomu studiów wyższych,
- osoby, których niezdolność do pracy jest spowodowana wypadkiem w drodze do lub z niej,
- byli posłowie lub senatorowie, którzy po zakończeniu sprawowania mandatu przystąpili do ubezpieczenia chorobowego w ciągu 90 dni od ukończenia kadencji.
Wysokość zasiłku chorobowego zależy od przyczyny wystąpienia niezdolności do pracy i wynosi:
- 70% podstawy wymiaru za czas przebywania w szpitalu,
- 80% podstawy wymiaru w przypadku większości chorób, jak np. grypa,
- 100% podstawy wymiaru, jeśli niezdolność do pracy jest wynikiem choroby w ciąży, choroby zawodowej lub wypadku przy pracy bądź w drodze do/z pracy.
Świadczenie jest wypłacane maksymalnie przez 182 lub 270 dni w przypadku osób, które zachorowały na gruźlicę lub ich niezdolność do pracy wystąpiła w trakcie ciąży.
Zasiłek wyrównawczy można pobierać maksymalnie przez 24 miesiące. Jego wysokość stanowi różnicę pomiędzy wynagrodzeniem otrzymywanym przed pogorszeniem stanu zdrowia a dochodami uzyskiwanymi np. po zdiagnozowaniu choroby zawodowej.
Wysokość świadczenia rehabilitacyjnego stanowi procent podstawy wymiaru zasiłku chorobowego. Wynosi 90% podstawy za okres pierwszych trzech miesięcy i 75% za pozostały czas.
Zasiłek macierzyński przysługuje pracownicy za czas urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego w wymiarze 80% pensji przez cały okres urlopów lub 100% w trakcie urlopu macierzyńskiego i 60% podczas urlopu rodzicielskiego.
Wysokość zasiłku opiekuńczego to 80% średniego wynagrodzenia, otrzymywanego przez 12 miesięcy poprzedzających wystąpienie niezdolności do pracy.
Zasiłek macierzyński i uprawnienia pracującej matki
Czy składka chorobowa i zdrowotna to to samo?
Składka chorobowa jest jedyną składką dobrowolną, którą przedsiębiorca może, ale nie musi opłacać. Gwarantuje ona pracownikowi zasiłek chorobowy i macierzyński. Jej wysokość jest uzależniona od ustalonej podstawy opłacania stawek. Składka chorobowa może być ponadto niższa w ramach ZUS preferencyjnego, zaliczana do kosztów lub odejmowana od dochodu. Można ją odliczyć w całości od podatku. Wpłaca się ją łącznie ze składką emerytalną, rentową i wypadkową na rachunek bankowy „Ubezpieczenie społeczne” w ZUS.
Składka zdrowotna to natomiast opłata obowiązkowa dla każdego pracodawcy. Gwarantuje pracownikowi możliwość korzystania z opieki medycznej w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. Jej wysokość jest stała, niezależnie od składek opłacanych w ramach ZUS preferencyjnego lub pełnego, i uzależniona od liczby prowadzonych działalności. Można ją odliczyć od kwoty podatku dochodowego, a wysokość odliczenia wynosi 7,75% podstawy wymiaru składki. Wpłaca się ją na osobne konto „Ubezpieczenie zdrowotne” w ZUS.
Czy składka chorobowa jest obowiązkowa przy umowie-zleceniu?
W przypadku zleceniobiorców, którzy nie są objęci ubezpieczeniami z innego tytułu, obowiązkowe jest zgłoszenie ich do ubezpieczeń społecznych oraz ubezpieczenia zdrowotnego. Składka chorobowa nie jest jednak dla nich obligatoryjna. Tylko od zleceniobiorcy zależy, czy chce ją opłacać.
Umowa-zlecenie: 6 ważnych zasad
Umowa-zlecenie - co daje składka chorobowa?
Dzięki dobrowolnemu opłacaniu składki chorobowej - w razie niezdolności do pracy – zleceniobiorca ma prawo do świadczeń ZUS, podobnie jak osoby zatrudnione na umowę o pracę:
- zasiłek chorobowy,
- zasiłek macierzyński
- zasiłek opiekuńczy,
- świadczenie rehabilitacyjne.
Świadczenia te przysługują jednak dopiero po tzw. okresie wyczekiwania, w trakcie którego zleceniobiorca podlega nieprzerwanie pod ubezpieczenie chorobowe. Okres ten wynosi 90 dni, a wyjątkiem od tego prawa jest zasiłek macierzyński. Przysługuje on już od pierwszego dnia podlegania pod dobrowolne ubezpieczenie chorobowe.
Czy składka chorobowa jest podzielna?
Składka chorobowa jest naliczana od pełnej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, nawet jeśli zleceniobiorca zostanie zgłoszony do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego w trakcie miesiąca. Nie jest więc podzielna przez liczbę dni, w których zleceniobiorca podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu.
Czy składka chorobowa jest dobrowolna?
Ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie, na swój wniosek, podlegają osoby objęte obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi. Są wśród nich:
- osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą i osoby z nimi współpracujące,
- osoby wykonujące pracę nakładczą,
- osoby pracujące na podstawie umowy-zlecenia, umowy agencyjnej lub innej umowy o świadczenie usług, do których stosuje się przepisy dotyczące zlecenia zgodnie z kodeksem cywilnym, a także osoby z nimi współpracujące,
- duchowni,
- osoby sprawujące opiekę nad dziećmi na podstawie umowy uaktywniającej – nianie,
- osoby wykonujące pracę na podstawie skierowania do niej w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania.
Objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym rozpoczyna się od dnia wskazanego we wniosku. Można jednak przystąpić do niego wcześniej niż wskazuje data złożenia wniosku. Konieczne jest wtedy zgłoszenie do ubezpieczeń emerytalnych i rentowych w terminie 7 dni od momentu powstania obowiązku ubezpieczenia. W tym celu należy zaznaczyć dobrowolne ubezpieczenie chorobowe na dokumencie zgłoszenia do ubezpieczeń na druku ZUS ZUA.
Na czym polega dobrowolne ubezpieczenie chorobowe?
Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe polega na opłacaniu składki wynoszącej 2,45% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Jest ona finansowana przez ubezpieczonego, ale za jej przekazanie do ZUS odpowiada pracodawca.
Do czego uprawnia dobrowolne ubezpieczenie chorobowe?
Opłacenie składki chorobowej i podleganie dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu pozwala na korzystanie ze świadczeń z ubezpieczenia społecznego, takich jak:
- zasiłek chorobowy,
- zasiłek opiekuńczy,
- świadczenie rehabilitacyjne,
- zasiłek macierzyński.
Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe – kiedy ustaje?
Dobrowolne ubezpieczenie zdrowotne ustaje:
- od dnia podanego we wniosku o wyłączenie z niego, nie wcześniej niż od dnia, w którym został on złożony,
- od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na ubezpieczenie chorobowe. Jeżeli jednak za część miesiąca został pobrany zasiłek, ubezpieczenie chorobowe ustaje od dnia następnego po dniu, za który przysługuje to świadczenie,
- od dnia ustania tytułu podlegania tym ubezpieczeniom (dnia następującego po rozwiązaniu umowy).
Warto pamiętać, że każda przerwa w opłacaniu składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe powoduje utratę prawa do świadczeń i ponowne naliczanie okresu wyczekiwania na uzyskanie prawa do nich.
W przypadku przerwy ubezpieczony może złożyć wniosek do ZUS o wyrażenie zgody na opłacenie składki na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe po terminie. We wniosku powinien przedstawić powody opóźnienia. W uzasadnionych przypadkach ZUS może wyrazić zgodę na jej opłacenie po terminie i tym samym dalsze pozostawanie w ubezpieczeniu.
Czy składka chorobowa jest kosztem?
Składka chorobowa może być zaliczana do kosztów uzyskania przychodu lub odejmowana od dochodu w momencie wyliczania zaliczki na podatek dochodowy. To od przedsiębiorcy zależy, którą z tych metod rozliczania składki chorobowej wybierze i zastosuje, aby nie została ona odliczona podwójnie.
Ile wynosi ubezpieczenie zdrowotne w 2019?
W przypadku osób, które opłacają składkę chorobową dobrowolnie, nie może ona przekraczać miesięcznie 250% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. W 2019 roku limit podstawy wynosi 11 912,50 zł.
*Ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz.U. z 2005 r. nr 31, poz. 267 ze zm.).