Ekwiwalent – co to jest i kiedy się go otrzymuje?

Ekwiwalent pieniężny to określona kwota wypłacana w zamian za świadczenie należne pracownikowi w naturze. Możemy go otrzymać na przykład wtedy, gdy nie wykorzystamy przysługującego nam urlopu wypoczynkowego.  

Wynagrodzenie urlopowe – jak obliczyć?

Pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę ma prawo do urlopu. Jego wymiar zależy od stażu pracy, do którego wlicza się nie tylko okresy zatrudnienia, ale również czas nauki w szkole zawodowej, średniej i wyższej (kodeks pracy: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19740240141, art. 152-155).

W czasie urlopu przysługuje nam wynagrodzenie – takie, jakie byśmy otrzymali, będąc w pracy. Określając wymiar pensji za czas urlopu, uwzględnia się tylko niektóre składniki wynagrodzenia za pracę brutto. Chodzi o te wypłaty, które mają charakter roszczeniowy i są powtarzalne. Nie bierze się pod uwagę składników, takich jak:

• jednorazowe lub nieregularne wypłaty za spełnienie określonego zadania lub za osiągnięcie,
• wynagrodzenie za czas dyżuru i przestoju,
• nagrody jubileuszowe,
• wynagrodzenie urlopowe oraz za inne, usprawiedliwione nieobecności,
• ekwiwalent za niewykorzystany urlop,
• dodatkowe wynagrodzenie dla radców prawnych z tytułu zastępstwa sądowego,
• kwota wyrównania do płacy minimalnej,
• wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy,
• nagrody z zakładowego funduszu nagród, trzynasta pensja, należności z tytułu udziału w zysku lub nadwyżce finansowej,
• odprawy pieniężne,
• wynagrodzenia i odszkodowania należne w razie rozwiązania stosunku pracy.

Zasady ustalania wysokości pensji znajdują się w rozporządzeniu urlopowym (http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19970020014).  

Ekwiwalent za niewykorzystany urlop

Pracodawca powinien udzielać urlopu wypoczynkowego w naturze. Wypłata ekwiwalentu jest możliwa tylko w okresie wypowiedzenia, np. gdy wiadomo, że zatrudniony nie zdąży wykorzystać urlopu. Sposób ustalania wysokości należnego świadczenia jest wskazany w rozporządzeniu urlopowym.

Wysokość ekwiwalentu zależy od wartości współczynnika urlopowego, tj. wynagrodzenia za jeden dzień urlopu – po odliczeniu dni wolnych od pracy wynikających z harmonogramu, niedziel oraz świąt. Przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczenia uwzględnia się pensje wypłacane przez okres 3 miesięcy przed nabyciem prawa do ekwiwalentu. Ekwiwalent zaczyna przysługiwać z dniem wygaśnięcia lub rozwiązania stosunku pracy. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 05.12.1996 r. (sygn. akt: I PKN 34/96)  zatrudniający powinien wypłacić należność w tym czasie.

Ekwiwalent za odzież i obuwie robocze

Pracownik, który we własnym zakresie kupuje odzież i obuwie robocze spełniające normy BHP, również ma prawo do ekwiwalentu pieniężnego. Wysokość świadczenia powinna odpowiadać rzeczywistym kosztom poniesionym w związku z zakupem odzieży. Zatrudnionemu należy się także specjalny dodatek za pranie ubrań roboczych. Pracodawca nie musi wypłacać dodatkowego świadczenia, jeśli w zakładzie pracy zapewni warunki do czyszczenia ubrań (pralnia, środki piorące itd.).