Pracodawca wypłaca ekwiwalent pieniężny, kiedy wykorzystanie urlopu wypoczynkowego jest niemożliwe ze względu na rozwiązanie umowy o pracę. Nie trzeba wypłacać świadczenia, jeśli strony - po ustaniu jednej umowy - natychmiast podpisują kolejną.
Prawo pracownika do urlopu
Osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę ma prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze określonym w kodeksie pracy (art. 152-173). Ustawa jest dostępna w Internetowym Systemie Aktów Prawnych: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19740240141.
Długość urlopu zależy od stażu pracy, do którego wliczają się m.in. okresy nauki i wynosi:
- 20 dni, gdy staż pracy jest krótszy niż 10 lat;
- 26 dni, gdy staż pracy wynosi 10 lat i więcej.
Liczbę dni urlopu wypoczynkowego - przysługujących pracownikom zatrudnionym na część etatu - ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. Osoba, która wykonuje swoje obowiązki na pół etatu, może wykorzystać 10 lub 13 dni urlopu itd. Niepełny dzień zaokrągla się w górę, do pełnego dnia. Ktoś, kto pracuje na 1/4 etatu i posiada 10-letni staż pracy, może skorzystać z 7 dni urlopu. Pracownikowi, który wykorzystał urlop przysługujący za dany rok kalendarzowy i w tym samym roku uzyskał prawo do urlopu o wyższym wymiarze - przysługuje urlop uzupełniający.
Do stażu pracy, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego, wlicza się:
- okresy pracy:
- wykonywanie obowiązków na podstawie umowy zlecenia lub innej umowy cywilnoprawnej,
- urlop bezpłatny;
- okresy nauki:
- zasadnicza lub równorzędna szkoła zawodowa,
- średnia szkoła zawodowa,
- średnia szkoła ogólnokształcąca,
- szkoła policealna,
- szkoła wyższa;
- inne okresy zaliczane, takie jak:
- pobieranie zasiłku dla bezrobotnych,
- udokumentowane okresy zatrudnienia za granicą,
- odbywanie czynnej służby wojskowej,
- pobieranie odszkodowania w związku ze skróceniem okresu wypowiedzenia,
- urlop wychowawczy,
- prowadzenie indywidualnego gospodarstwa rolnego.
Wypłata ekwiwalentu – podstawa prawna
Reguły, zgodnie z którymi określa się wysokość ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop, zostały zawarte w rozporządzeniu MPiPS w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Dokument można znaleźć w Internetowym Systemie Aktów Prawnych: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19970020014.
Ekwiwalent za niewykorzystany urlop - kiedy wypłacić?
Wypłata ekwiwalentu za niewykorzystany urlop powinna nastąpić, gdy skorzystanie z zaległych dni wolnych jest niemożliwe ze względu na wygaśnięcie umowy o pracę. Pracodawca może uniknąć konieczności wypłacenia świadczenia, jeśli pracownik zgodzi się wykorzystać przysługujący mu urlop w czasie zatrudnienia na podstawie kolejnej umowy. Aby wypłata ekwiwalentu nie była konieczna, dokument musi zostać podpisany od razu po wygaśnięciu poprzedniego.
Pracodawca wypłaca ekwiwalent niezależnie od trybu rozwiązania umowy. Prawo do świadczenia pieniężnego ma również pracownik, który został zwolniony dyscyplinarnie. Ekwiwalent powinien zostać wypłacony w dniu ustania stosunku pracy.