Elastyczny czas pracy – zalety i wady

Ruchomy czas pracy można wprowadzić w całym zakładzie lub w odniesieniu do jednego pracownika. Elastyczne godziny sprzyjają podejmowaniu dodatkowych aktywności związanych z zawodem, edukacją lub życiem osobistym. Mogą jednak utrudniać budowanie relacji, jakie powstają pomiędzy członkami zespołu.

Ruchomy czas pracy – na czym polega?

Pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę może wykonywać swoje obowiązki w ramach różnych systemów czasu pracy, np. podstawowego czy równoważnego. W każdym z systemów mogą funkcjonować różne rozkłady. Najbardziej elastyczną opcją jest ruchomy czas pracy, w którym zatrudniony sam decyduje o tym, kiedy zaczyna i kończy pracę. Obowiązują go przy tym pewne normy. Musi np. korzystać z 11-godzinnych odpoczynków dobowych i z 35-godzinnych odpoczynków tygodniowych.

Ruchomy czas pracy może obejmować wszystkich pracowników, jeśli zostanie wprowadzony w porozumieniu ze związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników. Stosuje się go również w odniesieniu do konkretnych osób, które są zobowiązane do złożenia wniosku do pracodawcy. Przepisy dotyczące ruchomego czasu pracy znajdują się w art. 140 kodeksu pracy (http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19740240141).

Dobre i złe strony elastycznego czasu pracy

Korzystanie z ruchomego czasu pracy sprzyja łączeniu różnych rodzajów aktywności. Z drugiej strony utrudnia nawiązywanie relacji ze współpracownikami. Samotność może być uciążliwa dla pracowników, którym zależy na utrzymywaniu kontaktów społecznych w miejscu pracy. Elastyczność nie jest dobra także dla osób, które nie mają silnej motywacji do działania. Łatwiej zmobilizować się do aktywności w miejscu, w którym wszyscy wykonują swoje obowiązki. Osoby, które są świetnie zorganizowane i uzyskują największą efektywność w samotności, mogą czerpać liczne korzyści z pracy w pojedynkę. Wprowadzenie ruchomego czasu pracy nie sprzyja działaniom zespołowym. Trudno o efektywność w sytuacji, gdy np. jeden członek zespołu pojawia się w firmie o innej godzinie niż pozostali.   

Wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca

Osoba zatrudniona w ramach ruchomego czasu pracy ma właściwie takie same prawa i obowiązki jak pozostali pracownicy. Może np. korzystać ze zwolnienia chorobowego. Przysługuje jej również wynagrodzenie adekwatne do rodzaju i ilości wykonywanych zadań, a także do zajmowanej części etatu, kwalifikacji i doświadczenia. Różnica polega głównie na godzinach rozpoczynania i kończenia pracy. Liczenie wysokości wynagrodzenia w miesiącu, w którym pracownik nie był obecny w zakładzie ze względu na chorobę, przebiega tak samo jak w odniesieniu do innych zatrudnionych. Pierwszy krok to podzielenie wysokości miesięcznego wynagrodzenia przez 30. Uzyskany wynik mnoży się przez liczbę dni wskazaną w zwolnieniu. Otrzymaną w ten sposób liczbę odejmuje się od wynagrodzenia miesięcznego.

Przepracowanie niepełnego miesiąca może wynikać również z rozwiązania umowy o pracę. Aby obliczyć wysokość pensji, trzeba podzielić kwotę wynagrodzenia przez liczbę godzin do przepracowania w określonym miesiącu. Kolejny krok to pomnożenie wyniku przez liczbę nieprzepracowanych godzin. Uzyskany wynik należy odjąć od płacy należnej za pełny miesiąc.