Zatrudnienie pracownika na umowę o pracę wiąże się z kosztami różnych zabezpieczeń społecznych, np. zdrowotnych, emerytalnych i rentowych. Część tych kosztów spoczywa na pracowniku, a część zobowiązany jest zapłacić sam pracodawca. Jak wyliczyć z kwoty brutto kwotę netto i jakie wydatki poniosą obie strony stosunku pracy?
Przelicznik brutto / netto
Aby wyliczyć wynagrodzenie netto z brutto należy od kwoty brutto odliczyć składki oraz zaliczkę na podatek dochodowy. W przypadku umowy o pracę są to składki na ubezpieczenia:
- emerytalne,
- rentowe,
- chorobowe,
- zdrowotne,
- wypadkowe.
- Fundusz Emerytur Pomostowych (FEP)*
Nie można zapomnieć też o obowiązkowych składkach pozaubezpieczeniowych:
- Fundusz Pracy,
- Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
O ile obowiązek opłacenia tych dwóch ostatnich spoczywa w całości na pracodawcy, to w przypadku składek ubezpieczeniowych – niekoniecznie. Strony dzielą się kosztami ubezpieczenia emerytalnego i rentowego, ale ubezpieczenie wypadkowe opłaca znów sam pracodawca, a składki chorobowe i zdrowotne potrącane są z pensji pracownika. Co istotne, samo przekazanie składek do stosownych instytucji (bez względu na to, z czyjej kieszeni są opłacane) jest obowiązkiem pracodawcy. Podział kosztów przedstawia poniższa tabela:
| rodzaj składki | pokrywane przez pracodawcę (%) | pokrywane przez pracownika (%) |
| na ubezpieczenie emerytalne | 9,76% | 9,76% |
| na ubezpieczenie
rentowe |
6,50% | 1,50% |
| na ubezpieczenie
wypadkowe** |
** | – |
| na ubezpieczenie chorobowe | – | 2,45% |
| na ubezpieczenie
zdrowotne |
– | 9,00% |
| na FP | 2,45% | – |
| na FGŚP | 0,1% | – |
| Na FEP | 1,5%*** | – |
Na samym końcu należy jeszcze obliczyć zaliczkę na podatek dochodowy, której wysokość jest uzależniona od wysokości dochodów i aktualnych wysokości stawek.
Informacje o tym, ile wynoszą i jaka stawka nas obowiązuje, można znaleźć na stronie Ministerstwa Finansów (podstrona: stawki podatkowe).
*Składka obowiązuje osoby urodzone po 31 grudnia 1948 r., które pracują w szczególnych warunkach lub wykonują pracę o szczególnym charakterze. Wykaz prac znajduje się w załącznikach 1 i 2 do Ustawy z dnia 19 grudnia 2008r. o emeryturach pomostowych (Dz.U. 2008 Nr 237 poz. 1656).
** Stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe ustala się według Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. (Dz. U. z 2013 r. poz. 878). Wysokości stóp procentowych składki wypadkowej.
*** Pracodawca ma prawo do rozliczenia tej składki w kosztach podatkowych i sfinansowania ze środków operacyjnych jednostki.
Przykładowe obliczenie wynagrodzenia netto
- wynagrodzenie brutto: 2000 PLN
- etat: pełny
- stopa procentowa składki na ub. wypadkowe: 1,80%
- koszty uzyskania przychodu: 111,25 PLN
- stawka podatkowa: 18%
- kwota zmniejszająca podatek: 556,02 PLN (1/12 = 46,33 PLN)
- podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne: 2000 PLN
- składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika,
– emerytalna: 9,76% x 2000 = 195,20 PLN
– rentowa: 1,5% x 2000= 30 PLN
– chorobowa: 2,45% x 2000 = 49 PLN
– łącznie: 274,20 PLN
- podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne
2000 PLN – 274,20 PLN = 1.725,80 PLN
- składka na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania z wynagrodzenia: 9% x 1.725,80 = 155,32 PLN
- składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od podatku: 7,75% x 1.725,80 = 133,75 PLN
- podstawa obliczenia zaliczki na podatek dochodowy, po zaokrągleniu do pełnych złotych:
- – koszty uzyskania przychodu – składki na ub. społeczne
2000 PLN – 111,25 PLN – 274,20 PLN
1615 PLN
- zaliczka na podatek dochodowy przed odliczeniem składki zdrowotnej
(1615 x 18%) – 1/12 kwoty zmniejszającej podatek
290,70 PLN – 46,33 PLN
244,37 PLN
- zaliczka na podatek dochodowy do pobrania, po zaokrągleniu do pełnych złotych
244,37 PLN – składka na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od podatku
244,37 PLN – 133,75 PLN
- PLN
- kwota do wypłaty
2000 PLN – składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracownika – składka na ubezpieczenie zdrowotne do pobrania z wynagrodzenia – zaliczka na podatek dochodowy do pobrania, po zaokrągleniu do pełnych złotych
2000 PLN – 274,20 PLN – 155,32 PLN – 111 PLN
1459,48 PLN
Mając wszystkie powyższe dane, można też łatwo obliczyć część kosztów, którą opłaca ze swojej kieszeni pracodawca. By ją uzyskać, wystarczy obliczyć wysokość składek według obowiązujących stawek. Podstawą do tych działań jest wynagrodzenie brutto, czyli tutaj: 2000 PLN.
2000 x (9,76% + 6,5% + 1,8% +2,45% + 0,1%) = 412,20 PLN