Pensję otrzymujemy po przepracowaniu pełnego miesiąca, do 10. dnia kolejnego miesiąca. Jeśli udajemy się na zwolnienie lub stosunek pracy ulega rozwiązaniu, przysługuje nam tylko część wynagrodzenia.
Prawa pracownika
Zgodnie z przepisami kodeksu pracy oraz z uchwałą SN z 30 grudnia 1986 r. (III PZP, 42/86), zatrudnionemu - w zamian za wykonywanie określonych obowiązków - należy się wynagrodzenie. Jego wysokość powinna być adekwatna do rodzaju, ilości i jakości pracy. Wymiar nie może być niższy niż minimalna pensja krajowa, której wysokość określa ustawa. Dokument można znaleźć w Internetowym Systemie Aktów Prawnych: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20160001265. Minimalne wynagrodzenie należy się osobom zatrudnionym w pełnym wymiarze czasu pracy. Pracownicy, którzy świadczą pracę na pół, ćwierć i inne części etatu, mają prawo do stosownej części stawki.
Zatrudnieni na podstawie umowy o pracę nie mogą zrezygnować z wynagrodzenia. Przysługuje im prawo wglądu w dokumenty, na podstawie których pracodawca obliczył wysokość pensji. Stały termin wypłaty wynagrodzenia powinien zostać określony w regulaminie pracy. Przy jego ustalaniu obowiązują zasady wskazane w przepisach prawa. Pensję wypłaca się w gotówce. Wybór bezgotówkowej formy wypłaty wymaga pisemnej zgody pracownika.
Istnieje kilka systemów wynagradzania. Do najczęściej spotykanych należą:
- czasowy,
- akordowy,
- prowizyjny.
Pensja może składać się z części stałych i zmiennych. Składniki wyszczególnia się w umowie o pracę lub w regulaminie wynagradzania. Należą do nich:
- wynagrodzenie zasadnicze,
- premie i nagrody,
- nagrody jubileuszowe,
- deputaty,
- dodatki: stażowy, funkcyjny, za pracę w warunkach szczególnych itd.
Najważniejsze informacje dotyczące płacy, jaką powinien otrzymywać pracownik, zostały zgromadzone w broszurze Państwowej Inspekcji Pracy. Dokument w formacie PDF jest dostępny tutaj: https://www.pip.gov.pl/pwp/pdf/wynagrodzenia.pdf.
Obliczenie wynagrodzenia za część miesiąca
Sposób obliczania wynagrodzenia - należnego za przepracowaną część okresu rozliczeniowego - zależy od przyczyny nieobecności w pracy. Inaczej traktuje się nieobecność spowodowaną chorobą niż absencję ze względu na inne okoliczności.
- Nieobecność spowodowana chorobą
Niezdolność do pracy, potwierdzona orzeczeniem lekarskim, uprawnia do pobierania świadczeń chorobowych, zasiłku macierzyńskiego lub opiekuńczego bądź świadczenia rehabilitacyjnego. Wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca oblicza się, dzieląc pełną pensję przez 30 (niezależnie od liczby dni w miesiącu). Otrzymany wynik mnoży się przez liczbę dni wskazaną w orzeczeniu lekarskim. Uzyskaną kwotę odejmuje się od wynagrodzenia za cały miesiąc.
- Nieobecność z innych przyczyn
Wysokość miesięcznej pensji dzieli się przez liczbę godzin do przepracowania w danym miesiącu. Uzyskany wynik mnoży się przez liczbę godzin nieprzepracowanych. Otrzymaną kwotę odejmuje się od wynagrodzenia należnego za cały miesiąc.