Umowa o dzieło – podatek, składki i koszty uzyskania przychodu

Umowa o dzieło jest jedną z umów cywilnoprawnych. Najczęściej jest podpisywana przez osoby, które pracują w tzw. wolnych zawodach i wykonują różne zadania dla jednego lub więcej zamawiających. Dowiedz się, jakie są koszty uzyskania przychodu w przypadku umowy o dzieło oraz jak wygląda kwestia umowa o dzieło a PIT.

Czego dowiesz się z artykułu?

• Cechy umowy o dzieło
• Umowa o dzieło – jaki podatek?
• Umowa o dzieło a PIT
• Umowa o dzieło – podatek dla osoby prowadzącej własną działalność gospodarczą
• Umowa o dzieło – kto płaci podatek, jeśli jest zawarta między osobami fizycznymi?
• Umowa o dzieło – koszty uzyskania przychodu
• Umowa o dzieło – koszty pracodawcy
• Rozliczenie umowy o dzieło zawartej z pracodawcą

Rozliczenie umowy o dzieło jest korzystne dla zamawiającego – nie ma on obowiązku wpłacania składek na rzecz wykonawcy dzieła – osoby fizycznej. Musi jednak wpłacić zaliczki na poczet podatku dochodowego. Wykonawca dzieła może się natomiast ubezpieczyć samodzielnie, a jego przychody podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych: według podatku 17% lub 32% po przekroczeniu wyznaczonego progu.

Cechy umowy o dzieło

Kodeks cywilny w art. 627 określa podmioty i przedmiot umowy o dzieło. Przyjmujący zamówienie zobowiązuje się w umowie o dzieło do wykonania określonego dzieła, a zamawiający  – do zapłaty wynagrodzenia.

W wyniku zawarcia umowy o dzieło powstaje tzw. zobowiązanie rezultatu. Oznacza to, że istotą dzieła wykonawcy jest nie samo działanie, ale jego konkretny rezultat w umówionej postaci. Dzieło może mieć postać materialną lub niematerialną, musi mieć indywidualny charakter oraz odpowiadać osobistym potrzebom zamawiającego.

Podstawowe cechy umowy o dzieło to:

  • dobrowolność w kwestii wyboru miejsca i czasu pracy,
  • brak nadzoru ze strony zamawiającego,
  • prawo do odstąpienia od umowy bez konsekwencji,
  • brak urlopu i płatnego chorobowego,
  • brak prawa do emerytury.

Umowa o dzieło – na co zwrócić uwagę?

Umowa o dzieło – jaki podatek?

Zaliczki na podatek dochodowy od umowy o dzieło zamawiający może odliczyć na dwa sposoby:

  • Zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 17% odliczony od przychodu niepomniejszonego o koszty jego uzyskania – jeśli wynagrodzenie z umowy o dzieło nie przekracza 200 zł, a stroną umowy nie jest pracownik zamawiającego. Ta forma opodatkowania umowy o dzieło nie wymaga ujęcia w zeznaniu podatkowym, dlatego wykonujący dzieło nie otrzyma PIT-11.
  • Zaliczka w wysokości 17% kwoty dochodu uzyskanego przez wykonawcę – gdy wynagrodzenie z umowy przekracza 200 zł. Od przychodu (z wyłączeniem odliczeń zwolnionych z opodatkowania) należy odjąć koszty uzyskania przychodu (w postaci zryczałtowanych 20% od przychodu) – wynik to dochód wykonawcy dzieła. W tym wypadku zamawiający wystawia PIT-11 i przesyła go do urzędu skarbowego oraz wykonawcy.

Umowa o dzieło a PIT

Osoba fizyczna, aby rozliczyć się z przychodów z umowy o dzieło, wypełnia roczne zeznanie podatkowe PIT-37. Kwotę umieszcza w rubryce, w której podaje się przychody uzyskiwane osobiście. Rozliczenie umowy o dzieło wygląda inaczej, gdy wykonawca podpisał więcej umów o dzieło w ciągu roku podatkowego – sumuje wówczas wszystkie kwoty i ujmuje je jako jedną w tej rubryce.

Jeżeli podatnik jednocześnie wykonuje obowiązki zawodowe w ramach umowy o pracę oraz rozlicza się z przychodów z umowy o dzieło, przychód z pierwszej wpisuje w rubryce przeznaczonej na rozliczenie podatkowe należności wynikających ze stosunku pracy. Przychody z umowy o dzieło podaje natomiast w rubryce przeznaczonej dla przychodów uzyskiwanych osobiście. W tej samej rubryce umieszcza również przychody z umowy-zlecenia.

W przypadku umowy o dzieło z przeniesieniem praw autorskich podatnik uzupełnia w PIT-37 również rubrykę przeznaczoną na ich rozliczenie. Umieszcza się w niej kwotę z formularza PIT-11 otrzymanego od zamawiającego.

Umowa o dzieło – podatek dla osoby prowadzącej własną działalność gospodarczą

Jeśli umowa o dzieło jest podpisywana z wykonawcą prowadzącym własną działalność gospodarczą, musi on osobiście złożyć stosowne oświadczenie osobie zamawiającej dzieło. Dzięki temu zamawiający nie odprowadza należnych fiskusowi zaliczek na poczet podatku dochodowego.

W takiej sytuacji wykonujący dzieło samodzielnie rozlicza się z urzędem skarbowym. Ujmuje przychody z tytułu umowy o dzieło w rubryce przeznaczonej na rozliczenie innych źródeł przychodu. W przypadku umowy o dzieło jaki PIT będzie odpowiedni dla osoby prowadzącej własną działalność gospodarczą? Sprawdź:

  • PIT-36 – przy zasadach ogólnych opodatkowania,
  • PIT-36L – przy podatku liniowym,
  • PIT-28 – przy ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych.

Osoby, które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną według karty podatkowej, nie muszą składać zeznania podatkowego.

Umowa o dzieło – kto płaci podatek, jeśli jest zawarta między osobami fizycznymi?

Umowa o dzieło może być także zawarta między stronami będącymi osobami fizycznymi (nieprowadzącymi pozarolniczej działalności gospodarczej). Wówczas wynagrodzenie jest wypłacane według wartości brutto. Zamawiający dzieło nie odprowadza żadnych zaliczek, obowiązek ich odprowadzenia spoczywa bowiem na wykonawcy. Wpłaca on podatek w momencie złożenia formularza PIT do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, w którym osiągnął dochód. Może również wpłacać samodzielnie miesięczne zaliczki na PIT na rachunek urzędu skarbowego do 20. dnia następnego miesiąca po otrzymaniu wynagrodzenia.

Jeśli umowa o dzieło jest zawarta między osobami fizycznymi, to przychody z niej należy wpisać w rubryce dotyczącej innych źródeł dochodu. Mowa o nich w art. 10 ust. 1 pkt 9 oraz art. 20 ust. 1 ustawy o PIT.

Umowa o dzieło – koszty uzyskania przychodu

Osoba fizyczna wykonująca zadania w ramach umowy o dzieło ma prawo zastosować 50% kosztów uzyskania przychodu. Dotyczy to przypadków, w których umowa zawiera przeniesienie praw autorskich, a zawód wykonującego dzieło znajduje się na liście profesji uprawnionych do 50% kosztów autorskich. Jeśli wykonywany zawód nie znajduje się na tej liście, stosuje się 20% kosztów uzyskania przychodu.

Umowa o dzieło – koszty pracodawcy

Zawarcie umowy o dzieło nie nakłada na zlecającego dzieło obowiązku ubezpieczenia chorobowego wykonawcy. Ubezpieczenie wypadkowe konieczne jest tylko wtedy, gdy dzieło jest wykonywane w siedzibie lub miejscu prowadzenia działalności przez zamawiającego. Nie oznacza to jednak, że w żadnym przypadku umowy o dzieło koszty nie obejmują składek ubezpieczeniowych. Zdarza się, że zamawiający ma obowiązek potrącenia i rozliczenia składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.

Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych poszerza pojęcie pracownika w stosunku do zapisów znajdujących się w kodeksie pracy. Zgodnie z nią pracownikiem jest również osoba wykonująca pracę na podstawie:

  • umowy agencyjnej,
  • umowy-zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
  • umowy o dzieło, jeśli została ona zawarta z pracodawcą, z którym pracownik pozostaje w stosunku pracy lub jeśli w ramach tego typu umowy wykonuje pracę na rzecz swojego pracodawcy.

Przychód osiągnięty z umowy o dzieło zostaje uwzględniony w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz zdrowotne. Jeśli emeryt lub rencista zawiera umowę o dzieło z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub wykonuje dzieło na rzecz pracodawcy, to z umowy o dzieło zostają potrącone składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Dotyczy to jednak tylko umów o dzieło zawartych z emerytami lub rencistami po 30 czerwca 2004 r., tzn. po wejściu w życie przepisu wprowadzającego taki obowiązek.

Umowa o dzieło – obowiązki pracodawcy

Rozliczenie umowy o dzieło zawartej z pracodawcą

Co w sytuacji, gdy pracownik zawiera umowę o dzieło z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy? W pewnych przypadkach od zawartej umowy o dzieło nie trzeba odprowadzać składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne. Do takich sytuacji zalicza się:

  • korzystanie przez pracownika z urlopu bezpłatnego, w trakcie którego pracodawca zawrze z nim umowę o dzieło,
  • korzystanie przez pracownika z urlopu macierzyńskiego lub wychowawczego, w trakcie którego zostaje z nim zawarta umowa o dzieło.

Wiesz już, jak wygląda rozliczanie umowy o dzieło oraz jakie korzyści z tego tytułu przysługują pracodawcy. Dowiedz się również, jakie Ty sam możesz mieć korzyści z umowy o dzieło.