Odprawę możemy otrzymać wtedy, gdy pracodawca wręczy nam wypowiedzenie np. ze względu na redukcję etatów. Dodatkowe świadczenie należy się pracownikowi, który traci pracę z powodów niezależnych od niego. Pieniądze nie przysługują, jeśli pracodawca zatrudnia mniej niż 20 pracowników.
Podstawa prawna
Istnieje kilka sposobów rozwiązania stosunku pracy. Prawa zwalnianego pracownika są w dużej mierze zależne od przyczyn i trybów zwolnienia. Pracodawca może zwolnić nas dyscyplinarnie lub za wypowiedzeniem. W żadnym z tych przypadków nie przysługuje nam odprawa pieniężna, ponieważ przyczyny rozwiązania stosunku pracy leżą po naszej stronie. Dodatkowe pieniądze możemy otrzymać wtedy, gdy tracimy posadę ze względu na redukcję etatów, prowadzoną w firmie zatrudniającej więcej niż 20 osób. Procedura przeprowadzania zwolnień indywidualnych i grupowych została określona w ustawie o szczegółowych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Dokument jest dostępny w Internetowym Systemie Aktów Prawnych: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20030900844.
Odprawa dla zwalnianego pracownika
Pracownik, który utracił pracę w wyniku redukcji zatrudnienia, ma prawo do odprawy pieniężnej. Jej wysokość zależy od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i jest równa:
- jednomiesięcznemu wynagrodzeniu, gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata;
- dwumiesięcznemu wynagrodzeniu, gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat;
- trzymiesięcznemu wynagrodzeniu, gdy pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy dłużej niż 8 lat.
Przy obliczaniu stażu pracy - decydującego o wysokości odprawy - uwzględnia się wszystkie okresy zatrudnienia u konkretnego pracodawcy. Wymiar kwoty, należnej pracownikowi, nie może być wyższy niż 15-krotność minimalnego wynagrodzenia za pracę - obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy. Przy ustalaniu wysokości odprawy stosuje się zasady, które obowiązują przy obliczaniu ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy, ale nie uwzględnia się współczynnika urlopowego. Reguły można znaleźć w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Dokument jest dostępny w Internetowym Systemie Aktów Prawnych: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19970020014.
Wypłata odprawy powinna nastąpić najpóźniej w dniu ustania stosunku pracy lub ostatecznie w czasie wypłaty ostatniej pensji. Pracownik, zwolniony w wyniku redukcji zatrudnienia, ma 3 lata od wygaśnięcia stosunku pracy na ubieganie się o świadczenie, jeśli pracodawca nie wypłacił go z własnej woli. Może dochodzić swoich roszczeń przed sądem pracy.
Co ważne, od odpraw nie odprowadzamy składek ZUS. Płacimy tylko podatek.