Kierownik może być zatrudniony na podstawie umowy o pracę lub w ramach kontraktu menadżerskiego. Stosunek pracy zawiera się w oparciu o przepisy kodeksu pracy. Kontrakt to umowa nienazwana, podpisywana zgodnie z regułami kodeksu cywilnego.
Umowa nienazwana
Przepisy kodeksu cywilnego nie wyjaśniają, czym jest kontrakt menadżerski. Precyzuje to wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 14 marca 2011 r. (I SA/GI 503/10). Najważniejsza cecha kontraktu to brak podległości służbowej i kierownictwa w trakcie zarządzania przedsiębiorstwem. Stronami umowy są: właściciel firmy oraz menadżer. Do obowiązków właściciela należy wypłata honorarium za pracę. Pracownik zobowiązuje się do zarządzania przedsiębiorstwem.
Z przepisów kodeksu cywilnego nie wynika, jaka powinna być treść kontraktu. Aby uniknąć nieporozumień, warto zawrzeć w umowie takie informacje, jak:
- przedmiot kontraktu (powierzenie danej osobie zarządu firmą),
- obowiązki i uprawnienia menadżera,
- składniki pensji,
- zakres odpowiedzialności za realizowane zadania,
- zasady oceny wydajności,
- sposoby rozwiązania umowy,
- klauzula o zakazie konkurencji,
- klauzula o tajemnicy przedsiębiorstwa.
Trudno określić czas pracy menadżera. Osoba zarządzająca przedsiębiorstwem jest rozliczana z efektów. Nie musi przestrzegać norm wynikających z kodeksu pracy i nie przysługuje jej prawo do urlopu wypoczynkowego. W umowie może znaleźć się zapis o płatnej przerwie w pracy. Warto rozstrzygnąć kwestię urlopu na etapie ustalania warunków kontraktu.
Kalkulator wynagrodzeń - firma
Menadżer odpowiada całym swoim majątkiem za ewentualne szkody, jakie może ponieść przedsiębiorstwo. Dostępne formy zabezpieczenia to np. wykupienie ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej lub określenie granicy odpowiedzialności majątkowej. Istnieje możliwość zawarcia w umowie zapisu o ograniczeniu odpowiedzialności do sytuacji zaistnienia winy umyślnej.
Wynagrodzenie menedżera najczęściej składa się z dwóch elementów, tj. z podstawy o stałej wysokości i z części zmiennej, której wysokość zależy od uzyskanych efektów. Osoba wykonująca obowiązki na podstawie kontraktu menadżerskiego nie ma zagwarantowanego prawa do minimalnego wynagrodzenia. Wysokość płacy może być ustalona dowolnie, o ile zostanie zaakceptowana przez obie strony. Zgodnie z uchwałą Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 kwietnia 2010 r. (sygn. II FPR 10/09), dochody osób wykonujących swoje obowiązki na podstawie kontraktu menedżerskiego podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych, wskazanych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Dokument można znaleźć w Internetowym Systemie Aktów Prawnych: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19910800350.
Menedżer, który wykonuje swoje obowiązki na podstawie kontraktu, nie ma zagwarantowanej ochrony zatrudnienia. Zarząd lub właściciel firmy ma prawo w każdej chwili rozwiązać umowę, o ile na etapie negocjacji strony nie ustaliły okresu wypowiedzenia.