Pracownice w ciąży mogą wykorzystać część urlopu macierzyńskiego przed planowaną datą porodu. Mają prawo skorzystać z płatnego zwolnienia lekarskiego. Jeśli decydują się pracować, podlegają szczególnej ochronie prawnej. Pracodawca nie może wymagać wykonywania obowiązków w porze nocnej lub w godzinach nadliczbowych.
Prawa ciężarnej pracownicy
Pracodawca nie może rozwiązać umowy o pracę, jeśli okażesz zaświadczenie lekarskie potwierdzające ciążę. Wyjątek stanowi umowa na okres próbny zawarta na czas krótszy niż 1 miesiąc. Umowy terminowe - obowiązujące dłużej niż przez 1 miesiąc - automatycznie ulegają przedłużeniu do dnia porodu, jeżeli uległyby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży. Zasada obowiązuje również wtedy, gdy okażesz zaświadczenie w okresie wypowiedzenia. Przedłużenie stosunku pracy nie następuje, jeśli pracujesz na zastępstwo.
Ochrona stosunku pracy nie dotyczy ciężarnych pracownic:
- które zostały zwolnione dyscyplinarnie, o ile zakładowa organizacja związkowa poprze rozwiązanie stosunku pracy;
- w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.
Przepisy dotyczące ciężarnych pracownic znajdują się w informatorze Państwowej Inspekcji Pracy: https://www.pip.gov.pl/pl/f/v/147883/PrawoPracy-InforKobCiaza-wyd2%20Intern.pdf.
Ciąża – praca w porze nocnej
Ciężarna pracownica nie może wykonywać swoich obowiązków w nocy. Pracodawca ma obowiązek zmienić Twój rozkład czasu pracy lub skierować Cię do innych zadań. Przysługuje Ci zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy, jeśli zatrudniający nie może zlecić Ci pracy adekwatnej do Twojego stanu. Za czas zwolnienia należy się wynagrodzenie w normalnej wysokości.
Warunki szkodliwe dla zdrowia i nadgodziny
Pracodawca powinien dostosować stanowisko pracy, skrócić czas pracy, skierować Cię do innych zadań lub zwolnić z obowiązku świadczenia pracy, jeśli dotychczas wykonywane działania mogłyby być szkodliwe dla Twojego zdrowia. Szef nie może wymagać od Ciebie wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych, nawet jeśli zaistnieją szczególne potrzeby. Masz prawo nie zgodzić się na pozostanie dłużej w pracy.
Praca przy komputerze
Pracownica w ciąży może pracować przy komputerze przez maksymalnie 8 godzin, ale w każdej godzinie pracy przysługuje jej 10 minut przerwy. Przerwy wliczają się do czasu pracy. Przysługuje Ci dodatek wyrównawczy, jeśli skrócenie czasu pracy lub przeniesienie na inne stanowisko wiąże się z obniżką wynagrodzenia.
Urlop macierzyński
Wymiar urlopu zależy od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie i wynosi:
- 20 tygodni – 1 dziecko,
- 31 tygodni – 2 dzieci,
- 33 tygodnie – 3 dzieci,
- 35 tygodni – 4 dzieci,
- 37 tygodni – 5 i więcej dzieci.
6 tygodni urlopu można wykorzystać przed przewidywaną datą porodu.
Zasiłek macierzyński - obliczanie wartości netto
W trakcie urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego można pobierać zasiłek macierzyński. O zasadach przyznawania świadczenia można przeczytać na stronie internetowej Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej: http://www.mpips.gov.pl/ubezpieczenia-spoleczne/ubezpieczenie-w-razie-choroby-i-macierzynstwa/rodzaje-swiadczen-wyplacanych-z-ubezpieczenia-chorobowego/zasilek-macierzynski/.