Czym jest podatek dochodowy od osób fizycznych?
Podatek dochodowy od osób fizycznych (w skrócie nazywany PIT-em) jest jednym z podatków bezpośrednich obowiązujących w Polsce. Obejmuje on dochody, które uzyskują osoby fizyczne, m.in. w formie wynagrodzenia za wykonaną pracę. Podatek bezpośredni, jak sama nazwa wskazuje, w bezpośredni sposób obciąża podatnika – podatek ten musi zostać odprowadzony do organu podatkowego. Drugim typem podatku w Polsce jest podatek pośredni, którego nie płaci się w urzędzie skarbowym, tylko podczas kupowania jakiegoś dobra albo usługi. Do tego rodzaju podatków zalicza się np. VAT oraz podatek akcyzowy. Regulacje związane z podatkiem dochodowym od osób fizycznych znajdują się w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Nowa skala podatkowa
Na mocy ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw doszło do modyfikacji obowiązującej skali podatkowej. W przypadku dochodów zaliczających się do pierwszego progu podatkowego (do 85 528 zł) podatek wynosi 17% podstawy opodatkowania (minus kwota wolna od podatku). Jeśli dochody danego podatnika przekraczają 85 528 zł, to wysokość podatku wynosi 14 539 zł 76 gr + 32% nadwyżki ponad 85 528 zł (minus kwota wolna od podatku).
Jaka jest wysokość kwoty zmniejszającej podatek?
Wspomniana ustawa, zmieniająca przepisy zawarte w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, wprowadziła modyfikację wysokości kwoty zmniejszającej podatek. Obecnie kwota ta wynosi:
- 1360 zł – dla podstawy obliczenia podatku, która nie przekracza kwoty 8000 zł;
- 1360 zł pomniejszone o kwotę obliczoną na podstawie zależności: 834 zł 88 gr x (podstawa obliczenia podatku – 8000 zł) / 5000 zł – w przypadku gdy podstawa obliczenia podatku jest wyższa od 8000 zł, ale nie przekracza kwoty 13 000 zł;
- 525 zł 12 gr – jeśli podstawa obliczenia podatku jest wyższa od 13 000 zł, natomiast nie przekracza kwoty 85 528 zł;
- 525 zł 12 gr pomniejszone o kwotę obliczoną na podstawie zależności: 525 zł 12 gr x (podstawa obliczenia podatku – 85 528 zł) / 41 472 zł – w przypadku gdy podstawa obliczenia podatku jest wyższa niż 85 528 zł, ale nie przekracza kwoty 127 000 zł.
Powyższe regulacje zawarte są w art. 27 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W jaki sposób obliczyć podatek dochodowy od wynagrodzenia?
Zaliczka na podatek dochodowy jest jednym z elementów odejmowanych od wynagrodzenia brutto. W celu obliczenia pensji netto – czyli wypłaty brutto pomniejszonej o zaliczkę na podatek dochodowy oraz obowiązkowe składki – od kwoty brutto trzeba odjąć składki na ubezpieczenia społeczne (składkę emerytalną, chorobową oraz rentową). Kolejny krok to obliczenie składki zdrowotnej (podstawę do jej obliczenia stanowi kwota uzyskana poprzez odjęcie składek na ubezpieczenia społeczne od pensji brutto). Później trzeba określić, jakie są koszty uzyskania przychodu, po czym od wynagrodzenia brutto odjąć zarówno te koszty, jak i składki ZUS. Uzyskaną kwotę należy zaokrąglić do pełnych złotych, by móc obliczyć wysokość podatku. Wynik mnożymy przez 17% (jeśli nasze wynagrodzenie obejmowane jest przez pierwszy próg podatkowy) i odejmujemy od niego kwotę zmniejszającą podatek. Od tej kwoty musimy odjąć składkę na ubezpieczenie zdrowotne, by uzyskać wysokość zaliczki na podatek dochodowy. Pensja „na rękę” jest wynagrodzeniem brutto pomniejszonym o zaliczkę na podatek dochodowy, jak również składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Wynagrodzenie – na konto bankowe czy do ręki?
Ulga dla osób poniżej 26. roku życia – zerowy PIT
Ustawa, która weszła w życie z dniem 1 sierpnia 2019 roku, spowodowała, że osoby, które nie ukończyły 26. roku życia, mogą liczyć na zwolnienie z podatku dochodowego od osób fizycznych. Nie trzeba odprowadzać podatku dochodowego w przypadku przychodów uzyskanych ze stosunku pracy, z umowy-zlecenia, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy. Należy przy tym pamiętać, że zwolnienie dotyczy przychodów, których wysokość w danym roku kalendarzowym nie przekroczyła 85 528 zł. Jeśli roczne przychody uzyskane przez pracownika będą wyższe od wspomnianej kwoty, to nadwyżka podlega opodatkowaniu (w przypadku pierwszego progu podatkowego wysokość podatku wynosi 17%). Warto mieć na uwadze to, że ulga związana z podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie oznacza zwolnienia z konieczności opłacania składek. Jeżeli pracownik objęty jest ubezpieczeniem zdrowotnym oraz ubezpieczeniami społecznymi, to musi odprowadzać składki do NFZ oraz ZUS.