Pracownikowi przysługują określone prawa – jednym z nich jest prawo do wynagrodzenia. Zatrudnieni na podstawie umowy o pracę oraz inne osoby, które opłacają składki ZUS lub zdrowotne, mogą otrzymywać świadczenie chorobowe, emerytalne itd. Podpowiadamy, co jeszcze warto wiedzieć o wynagrodzeniach i gdzie szukać informacji.
1. Wynagrodzenie za pracę – podstawa prawna
Przepisy dotyczące wynagrodzeń znajdują się m.in. w dziale III kodeksu pracy (http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19740240141), a także w tzw. rozporządzeniu urlopowym (http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19970020014) oraz w ustawie o świadczeniach pieniężnych w razie choroby i macierzyństwa (http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19990600636).
2. Z czego składa się wynagrodzenie?
Pensja, którą otrzymujemy, to nie tylko płaca zasadnicza, ale także premie, nagrody czy dodatki funkcyjne i stażowe. Informacje na temat składników i systemów wynagradzania znajdują się w broszurze udostępnionej przez Państwową Inspekcję Pracy: https://www.pip.gov.pl/pwp/pdf/wynagrodzenia.pdf.
3. Najniższa krajowa – ile wynosi?
Zasady określania wysokości minimalnego wynagrodzenia zostały zawarte w ustawie o zmianie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz niektórych innych ustaw (http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20160001265). Wysokość płacy zasadniczej jest waloryzowana w każdym roku.
4. Wynagrodzenie chorobowe
Niezdolność do pracy orzeczona przez lekarza oraz opłacanie składki chorobowej uprawniają nas do otrzymywania świadczeń chorobowych: wynagrodzenia i zasiłku chorobowego. Wynagrodzenie chorobowe wypłaca pracodawca przez 33 dni choroby. Wysokość pensji zależy od przyczyny wystąpienia niezdolności do pracy. Osobie, która choruje dłużej niż 33 dni, przysługuje zasiłek chorobowy wypłacany przez Fundusz Ubezpieczeń Społecznych.
5. Wynagrodzenie urlopowe
Pracownik zatrudniony na podstawie umowy o pracę ma prawo do płatnego urlopu w wymiarze zależnym od stażu pracy. Nie wykonując obowiązków zawodowych, otrzymujemy pensję, jaka przysługiwałaby nam, gdybyśmy pracowali. Zasady obliczania wysokości wynagrodzenia urlopowego określono w tzw. rozporządzeniu urlopowym.
6. Jak obliczyć wynagrodzenie za niepełny miesiąc?
Choroba oraz inne okoliczności sprawiają, że pracujemy tylko przez część okresu rozliczeniowego. Sposób obliczania wynagrodzenia za czas, w którym rzeczywiście wykonywaliśmy swoje obowiązki zawodowe, zależy od przyczyny nieobecności. Pobieranie m.in. zasiłku chorobowego, opiekuńczego, macierzyńskiego lub świadczenia rehabilitacyjnego przez część miesiąca – to okoliczność, która sprawia, że wynagrodzenie liczymy następująco:
- pełne miesięczne wynagrodzenie dzielimy przez 30 (faktyczna liczba dni w miesiącu nie ma znaczenia);
- wynik mnożymy przez liczbę dni choroby, wynikającą ze zwolnienia lekarskiego;
- wyliczoną kwotę odejmujemy od wynagrodzenia, które przysługuje nam za cały okres rozliczeniowy.
Zasady, zgodnie z którymi obliczamy wysokość pensji za niepełny miesiąc, znajdują się w rozporządzeniu w sprawie sposobu ustalania wysokości wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy. (http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19960620289).