Urlop wypoczynkowy, choroba, przestój, ciąża, skrócenie okresu wypowiedzenia, nieprawidłowości przy rozwiązaniu umowy o pracę – to okoliczności, które uprawniają nas do pobierania wynagrodzenia mimo braku aktywności zawodowej. Wysokość pensji w tym czasie wynika z przepisów kodeksu pracy oraz z innych ustaw.
Zasady wypłaty wynagrodzenia
Pracownik otrzymuje pensję za przepracowany okres. Wynagrodzenie za czas niewykonywania pracy przysługuje m.in. w przypadkach wskazanych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy: http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19960620289.
Okoliczności, w których pobiera się wynagrodzenie mimo braku aktywności zawodowej, to:
- Urlop wypoczynkowy
Zgodnie z art. 172 kodeksu pracy (http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19740240141) za czas urlopu wypoczynkowego pracownik otrzymuje wynagrodzenie w takiej wysokości, jakie uzyskałby, będąc w pracy. Zasady ustalania wysokości pensji wynikają z tzw. rozporządzenia urlopowego (http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19970020014).
- Zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy
Pracodawca, który np. stracił zaufanie do pracownika, może zwolnić go z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia. Wysokość wynagrodzenia uzyskiwanego w tym czasie oblicza się tak samo, jak wymiar ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Wysokość ekwiwalentu zależy od wynagrodzenia za jeden dzień urlopu. Ustala się ją na zasadach wskazanych w rozporządzeniu urlopowym.
- Zwolnienie pracownicy w ciąży lub karmiącej piersią
Pracownice, które spodziewają się dziecka lub karmią piersią, nie mogą wykonywać prac wskazanych w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią (http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU20170000796). Jeśli określone warunki szkodzą zdrowiu ciężarnej, pracodawca powinien powierzyć jej inne zadania lub zwolnić z obowiązku świadczenia pracy. Wynagrodzenie podlega prawnej ochronie. Pensja pracownicy w ciąży nie może być niższa ze względu na oddelegowanie do innych działań lub zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy.
- Skrócenie okresu wypowiedzenia
Pracownik może przeznaczyć okres wypowiedzenia na poszukiwanie nowej pracy. Skrócenie tego czasu jest możliwe tylko z przyczyn niedotyczących pracowników lub ze względu na ogłoszenie upadłości/likwidacji zakładu pracy. W takiej sytuacji pracownikowi przysługuje odszkodowanie. Jego wysokość oblicza się tak samo, jak ekwiwalent za niewykorzystany urlop.
- Przestój
Pracownikowi, który był przygotowany do wykonywania pracy, ale nie mógł tego robić ze względu na przyczyny leżące po stronie pracodawcy, przysługuje wynagrodzenie przestojowe. Wysokość pensji za czas przestoju powinna wynikać z osobistego zaszeregowania pracownika. Jeżeli stawka osobistego wynagrodzenia nie została wyszczególniona przy ustalaniu warunków wynagradzania, to pracownik powinien otrzymać 60% wynagrodzenia, które przysługiwało mu za wykonanie pracy. Warto zwrócić uwagę na fakt, że wynagrodzenie miesięczne nie może być niższe od płacy minimalnej.