Wypowiedzenie umowy – czy trzeba podać powód?

Uzasadnienie rozwiązania umowy za wypowiedzeniem jest konieczne wyłącznie w przypadku umów na czas nieokreślony. Obowiązek wskazania przyczyny spoczywa tylko na pracodawcy. Wypowiadanie umów terminowych może następować bez podawania uzasadnienia. Pracownik nie jest zobligowany do wskazywania powodów odejścia. Obie strony muszą respektować okres wypowiedzenia.  

Jak wypowiedzieć umowę o pracę?

Wypowiedzenie to jedna z możliwości rozwiązania umowy o pracę. Stosunek pracy można zakończyć również za porozumieniem stron lub bez wypowiedzenia – w sytuacjach wskazanych w art. 52 i 53 kodeksu pracy (http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19740240141).

W przypadku rozwiązania umowy za wypowiedzeniem stosunek pracy kończy się wraz z upływem okresu wypowiedzenia, tzn. po 2 tygodniach, 1 miesiącu lub 3 miesiącach – w zależności od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. Wypowiedzenie powinno mieć formę pisemną. Warto zawrzeć w nim:

  • dane pracownika i pracodawcy,
  • datę i miejsce zawarcia umowy o pracę,
  • długość okresu wypowiedzenia,
  • datę zakończenia stosunku pracy,
  • odręczne podpisy pracownika i pracodawcy przyjmującego wypowiedzenie,
  • pouczenie o możliwości odwołania się do sądu pracy.

Zamieszczenie najważniejszych informacji umożliwia rozstrzyganie nieporozumień i konfliktów, które mogą wystąpić w związku z rozwiązaniem stosunku pracy.

Uzasadnienie wypowiedzenia – kiedy potrzebne?

Pracownik nie jest zobowiązany do informowania pracodawcy o powodach rozwiązania stosunku pracy. Pracodawca musi to zrobić tylko w przypadku wypowiedzenia umowy zawartej na czas nieokreślony. Wskazany powód powinien być prawdziwy, konkretny i aktualny. W przeciwnym razie zwalniany zyskuje podstawę do odwołania się do sądu pracy.

Pracodawca nie ma obowiązku wskazywania przyczyn wypowiedzenia w odniesieniu do umów terminowych.

Ochrona przed wypowiedzeniem – komu przysługuje?

Niektórym grupom pracowników przysługuje specjalna ochrona prawna przed wypowiedzeniem. Chodzi o:

  • pracowników młodocianych,
  • osoby przebywające na urlopie: wypoczynkowym, okolicznościowym, szkoleniowym itd.),
  • osoby w wieku przedemerytalnym, którym brakuje 4 lat lub mniej do uzyskania prawa do świadczeń emerytalnych,
  • pracownice w ciąży albo osoby korzystające z urlopu macierzyńskiego („tacierzyńskiego”) lub wychowawczego.   

Usprawiedliwiona nieobecność - inna niż urlop - również stanowi okoliczność uniemożliwiającą zwolnienie pracownika za wypowiedzeniem. Ochrona przysługuje też osobom korzystającym ze zwolnienia chorobowego, o ile niezdolność do pracy trwa krócej niż 3 miesiące. Wobec pracowników objętych ochroną przed zwolnieniem pracodawca może zastosować wypowiedzenie zmieniające warunki pracy i płacy. W odniesieniu do osób zatrudnionych na podstawie umowy na czas nieokreślony należy podać przyczyny wypowiedzenia zmieniającego.