Rady nadzorcze występują w spółkach: akcyjnych, komandytowo-akcyjnych i z ograniczoną odpowiedzialnością. Ich członkowie są wybierani przez walne zgromadzenie. Rada zajmuje się m.in. nadzorowaniem działalności spółki, a także zatwierdzaniem rocznych planów.
Zadania, jakie wykonują członkowie rady nadzorczej, wynikają z kodeksu spółek handlowych (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20000941037). Różnią się w zależności od charakteru spółki. Należy do nich między innymi:
- Powoływanie członków zarządu
Członkiem zarządu może być wyłącznie osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych. Kandydat nie może być karany za przestępstwa określone w przepisach prawa handlowego i karnego (np. kradzież, oszustwo, fałszowanie dokumentów itp.).
- Reprezentowanie spółki
Głównym zadaniem rady jest sprawowanie nadzoru. W wyjątkowych sytuacjach, takich jak zawieranie umowy lub spór między członkiem zarządu a spółką, organ może występować jako reprezentant.
- Zatwierdzanie rocznych planów działania
Zarząd opracowuje roczne plany finansowe i strategiczne spółki. Rada nadzorcza analizuje je, ocenia, a następnie zatwierdza lub odrzuca.
- Ocena sprawozdań finansowych
Aby dostarczyć akcjonariuszom i wspólnikom informacji na temat wyników działania spółki, przeprowadzana jest ocena sprawozdań finansowych. Rada wybiera biegłego rewidenta, który bada treść sprawozdań.
- Zawieszanie członków zarządu
Możliwość zawieszania członków zarządu powinna wynikać z umowy. Aby zawieszenie było zgodne z prawem, musi zaistnieć ważny powód. Tak wynika z treści wyroku Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 20 grudnia 2012 r. (I ACa 403.12).
- Wydawanie opinii w sprawie nabywania lub sprzedaży nieruchomości
Majątek spółki ma charakter współwłasności, dlatego rada wydaje opinie na temat zakupu lub sprzedaży np. nieruchomości.
- Udzielanie zgody na tworzenie zagranicznych oddziałów spółki
Utworzenie zagranicznego oddziału wpływa na wysokość podatków i sposób rozliczania z urzędem skarbowym. Aby podjąć taki krok, niezbędna jest zgoda rady nadzorczej.
Podstawowe zadanie rady to sprawowanie kontroli nad spółką we wszystkich aspektach jej funkcjonowania – prawnym, finansowym itd.
Zarząd spółki i rada nadzorcza – zarobki
Wynagrodzenie członków zarządu oraz osób, których praca usprawnia działanie tego organu, zależy m.in. od funkcji. Jak wynika z danych serwisu zarobki.pracuj.pl, w 2017 r. asystent zarządu zarabiał co miesiąc przeciętnie 4500 zł brutto. Osoby zatrudnione na tym stanowisku otrzymywały dodatkowo benefity, takie jak: prywatna opieka medyczna (38%), dofinansowanie zajęć sportowych (31%), służbowy telefon do celów prywatnych (23%) i dofinansowanie nauki języków obcych (18%). Na jeszcze wyższe zarobki mogli liczyć asystenci personalni. Co drugi doświadczony asystent personalny zarabiał ponad 6600 brutto. Przeciętna miesięczna pensja prezesa zarządu wynosiła 22 500 zł brutto. Korzyści pozapłacowe, jakie uzyskiwali pracownicy, to: służbowy samochód do celów prywatnych (73%), służbowy telefon do celów prywatnych (71%), prywatna opieka medyczna (29%) i ubezpieczenie na życie (27%).
Wysokość wynagrodzenia członków zarządu i rady nadzorczej - w przypadku spółek skarbu państwa - ustala się zgodnie z ustawą o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami (http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU20160001202). Czynniki, które na nie wpływają, to:
- przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw,
- liczba pracowników,
- obrót roczny,
- suma aktywów bilansu końcoworocznego.