Poprzez gotowość do pracy rozumie się pozostawanie do dyspozycji pracodawcy w godzinach pracy - mimo że wykonywanie codziennych obowiązków jest niemożliwe ze względu na przyczyny niezależne od pracownika. Dyżur ma miejsce po godzinach pracy, wynikających z harmonogramu. Może odbywać się w siedzibie pracodawcy, w innym wyznaczonym przez niego miejscu oraz w domu zatrudnionego.
Czym jest gotowość do pracy?
Gotowość do pracy to stan, w którym pracownik przebywa w miejscu wskazanym przez pracodawcę, przejawia zdolności fizyczne i psychiczne do wykonywania obowiązków określonego rodzaju i jednoznacznie wyraża wolę realizowania swoich zadań. Za czas, w którym zatrudniony chce wykonywać pracę, ale nie może tego robić z przyczyn od niego niezależnych, przysługuje wynagrodzenie przestojowe. Definicja gotowości do pracy oraz zasady ustalania wysokości pensji należnej za ten czas wynikają z przepisów kodeksu pracy (art. 81: http://prawo.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19740240141).
Wynagrodzenie przestojowe – przelicznik brutto-netto godzinowy
Pensja za czas przestoju nie może być niższa niż płaca minimalna. Wynagrodzenie przestojowe należne pracownikowi wynika z jego osobistego zaszeregowania, przez które rozumie się płacę zasadniczą, określoną stawką brutto - miesięczną lub godzinową. Płaca stanowi 60% normalnego wynagrodzenia, jeśli w umowie o pracę nie wyodrębniono jego poszczególnych składników. Za przestój, który nastąpił z winy pracownika, nie przysługuje wynagrodzenie, chyba że pracodawca powierzy zatrudnionemu inne zadania. Działania zlecone pracownikowi w czasie przestoju powinny odpowiadać jego kwalifikacjom. Nie można nakazać pracownikowi produkcyjnemu wymiany wody w akwarium itp.
Co to jest dyżur?
Dyżur to czas poza godzinami pracy, w którym zatrudniony pozostaje w gotowości do wykonywania obowiązków wynikających z umowy. Dyżury mogą odbywać się w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę. Zlecając dodatkowe zadania, zatrudniający nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku dobowego i tygodniowego. Dyżur nie powinien trwać np. całą dobę lub cały tydzień. Łączny czas pracy i dyżuru nie może przekraczać 13 godzin w ciągu jednej doby. Pracownik ma również prawo do co najmniej 35-godzinnego nieprzerwanego odpoczynku tygodniowego. Ograniczeń nie uwzględnia się w odniesieniu do pracowników, którzy zarządzają zakładem w imieniu pracodawcy.
Wynagrodzenie za czas dyżuru
Dyżur wlicza się do czasu pracy, jeśli pracownik wykonywał jakieś zadania. W przeciwnym razie czas dyżuru nie zwiększa wymiaru czasu pracy. Za gotowość do pełnienia obowiązków - poza godzinami wynikającymi z grafiku - nie przysługuje żadna rekompensata, jeśli pracownik przebywa w tym czasie w domu. Nie otrzymują jej również osoby zarządzające zakładem w imieniu pracodawcy. Zatrudniający może ustalić korzystniejsze zasady, ale nie musi tego robić. Za czas dyżuru - pełnionego w zakładzie pracy lub w miejscu innym niż dom pracownika - należy się czas wolny, udzielany proporcjonalnie do czasu trwania dyżuru. Zatrudniony powinien otrzymać rekompensatę finansową w wysokości odpowiadającej wynagrodzeniu przestojowemu, jeśli udzielenie czasu wolnego jest niemożliwe.